کوه زباله های خطرناک بیمارستانی در آرادکوه - سافاری رو

به گزارش خبرنگاران، این روزها موضوع دفن پسماندهای عادی و عفونی پزشکی در آراد کوه و بی خطر سازی آن ها از سوی مراکز بیمارستانی و درمانی داغ گردیده است. ماجرا از آنجا آغاز شد که اخباری مبنی بر وجود بخش هایی از بدن انسان، لباس های خونی، تجهیزات اتاق عمل، کیسه های خون، شیشه های دارو و باندهای عفونی بی خطرسازی نگردیده در محل دفن پسماندهای پزشکی در آرادکوه منتشر شد.

شهرداری تهران مقصر است؟

محسن فرهادی - معاون فنی مرکز سلامت محیط کار وزارت بهداشت- تقصیر را بر گردن شهرداری تهران می اندازد. وی در گفت و گو با خبرنگاران اظهار نموده بود که موثر بودن اقدامات مربوط به دفع زباله های بیمارستانی، مشروط به ایجاد سیستمی مستقل توسط سازمان مدیریت پسماند شهرداری برای جمع آوری پسماندهای پزشکی است.

طبق قانون مدیریت پسماند، مراکز درمانی موظف هستند که زباله های خود را به صورت تفکیک گردیده جمع آوری و بی خطر و به پسماند عادی تبدیل نمایند و در نهایت به سیستم دفع پسماند شهری تحویل دهند.

کامیون جمع آوری، پسماند عفونی و غیرعفونی را مخلوط می نماید

اما به گفته فرهادی یکی از مسائل در این زمینه در برخی استان ها به ویژه تهران این است که سازمان مدیریت پسماند سیستمی مجزا برای جمع آوری پسماند پزشکی ندارد؛ به این ترتیب یک کامیون، پسماند عفونی و غیرعفونی را با یکدیگر مخلوط می نماید و در نتیجه بیمارستانی که زباله ها را تفکیک و بی خطر می نماید، انگیزه لازم را برای تداومانجام این کار از دست می دهد.

نرخ تحویل پسماندهای بی خطر گردیده و نگردیده به شهرداری یکی است

آن طور که از صحبت های معاون فنی مرکز سلامت محیط کار وزارت بهداشت برمی آید بیمارستان هایی که پسماند عفونی خود را از اتاق عمل خارج و با استفاده از برق، دستگاه بخار و نیروی انسانی آن را بی خطر می نمایند باید برای دفن پسماندهای خود همان نرخی را به شهرداری بپردازند که بیمارستان های دیگر که زباله خود را بی خطر نمی نمایند، می پردازند. با توجه به این موضوع ممکن است به محض اینکه نظارت ها انجام نگردد، بیمارستان نیز دستگاه اتوکلاو را خاموش کند و زباله را تفکیک نکند.

با وجود این، این مقام مسئول مدعی است که در حال حاضر 93.8 درصد بیمارستان ها در کشور اتوکلاو دارند و این اقدام بر خلاف آنچه سازمان حفاظـت محیط زیست اعلام نموده است، در 100 درصد بیمارستان های تهران انجام می گردد اما زمانی که تفکیک پسماندهای بیمارستانی به خوبی صورت نگیرد یا به شکل تفکیک گردیده حمل نگردد، بیمارستان 100 درصد زباله ویژه پزشکی خواهد داشت و تفکیک سازی بی اثر می گردد.

بخش زیادی از پسماندهای پزشکی در آرادکوه بی خطر نگردیده اند

اما محمدحسین بازگیر - رئیس اداره محیط زیست شهر تهران- تاکید می نماید که در بازدیدی که حدود دو هفته قبل از مرکز دفن پسماندهای پزشکی در آرادکوه داشته، مشاهده نموده است که بخش زیادی از این پسماندهای پزشکی بی خطر نگردیده اند چرا که ظاهر کیسه حرارت دیده و اتوکلاو گردیده متفاوت با ظاهر کیسه ای است که دارای پسماندهای بی خطرسازی نگردیده است.

شرایط در آرادکوه تغییری ننموده است و آنطور که رییس اداره محیط زیست شهر تهران به خبرنگار خبرنگاران، می گوید: طی این بازدید چندین کیسه پسماند پزشکی را باز کردم و دیدم که داخل کیسه های مختلف پسماندهای عفونی و اتوکلاو گردیده با یکدیگر مخلوط گردیده اند.

بازگیر وجود اعضای بدن انسان در زباله های بیمارستانی آراد کوه را تایید نمی نماید و در این باره شرح می دهد: طی بازدید از این مرکز دفن پسماند پزشکی، اعضای بدن انسان مشاهده نشد ولی انوع زباله های عفونی، کیسه های خون، لباس های آغشته به مواد ضدعفونی، پسماندهای عفونی اتوکلاو گردیده و نگردیده و... وجود داشت.

بر اساس اعلام اداره محیط زیست شهر تهران در مرکز دفع پسماندهای پزشکی در آراد کوه یک سلول بهداشتی برای دفع این زباله ها در نظر گرفته گردیده است که دیوارها و کف آن ایزوله گردیده است، همچنین روزانه حدود 100 تن پسماند پزشکی به مرکز دفن آراد کوه آورده می گردد که روی آن ها آهک و خاک ریخته و دفع می شوند. طبق قانون مدیریت پسماند، پسماندهای پزشکی باید کاملا تفکیک گردیده وارد سایت شوند، همچنین کیسه های آن ها لیبل گذاری شوند و معین باشد که از کدام مرکز درمانی آمده است.

رئیس اداره محیط زیست شهر تهران در ادامه اظهار می نماید که رنگ بندی کیسه های پسماندهای پزشکی با یکدیگر متفاوت است و این رنگ ها باید نشان دهد که چه نوع پسماندی داخل آن ها است. متاسفانه برخی از پسماندهای پزشکی آراد کوه لیبل گذاری نگردیده اند و معین نیست که از کدام بیمارستان یا مرکز درمانی آمده اند. برخی پسماندها نیز بی خطرسازی نگردیده اند.

پسماندهای عفونی خطر جدی برای محیط زیست هستند و اگر به روش های استاندارد بی خطر نشوند سبب آلودگی آب های زیرزمینی و خاک گردیده و خطر گسترش برخی از بیماری ها را در پی دارد. بازگیر در این باره تاکید می نماید که نباید مراکز درمانی و بیمارستانی عامل بیماری را از یک بیمار بگیرند ولی آن را به شکل دیگری وارد محیط نمایند و افراد دیگری را در معرض آن قرار دهند.

ضمانت اجرای اخطاریه های زیست محیطی چیست؟

اداره محیط زیست شهر تهران طی یک ماه اخیر به 25 بیمارستان و مرکز درمانی اخطاریه زیست محیطی داده است، همچنین در سه ماه اخیر برای حدود 90 بیمارستان و مرکز درمانی اخطاریه زیست محیطی برای پسماند و پساب صادر نموده است. با توجه به تاثیر مخرب پسماندهای پزشکی بر محیط زیست و سلامت افراد یک جامعه انتظار می رود که دستگاه های مسئول از محیط زیست و وزارت بهداشت گرفته تا شهرداری تهران با دقت بیشتری بر بی خطر سازی، چگونگی جمع آوری و دفع آن ها نظارت داشته باشند.

رییس اداره محیط زیست شهر تهران اظهار می نماید که به بیمارستان های متخلف اخطاریه زیست محیطی داده اند و اگر مشکل پسماندهای خود را رفع ننمایند به مراجع قضایی معرفی می شوند. اما سوال اینجا است که ضمانت اجرای این اخطاریه های زیست محیطی چیست و آیا امکان دارد که یک مرکز درمانی یا بیمارستانی به دلیل بی خطر نکردن پسماندهای خود تعطیل شوند؟ با این وجود مسئولان محیط زیست می گویند که گزارشی از وضعیت پسماندهای پزشکی در آراد کوه تهیه نموده و به مراجع قضایی تحویل داده اند.

به خطر انداختن سلامت جامعه جرم است

به گفته بازگیر مطابق ماده 688 قانون مجازات اسلامی بی خطر نکردن پسماندهای عفونی و به خطر انداختن سلامتی، بهداشت و محیط زیست جامعه جرم است.

از وضعیت موجود رضایت نداریم

ناظر اولیه بر پسماندهای پزشکی وزارت بهداشت است و نمایندگان این وزارت خانه در استان ها دانشگاه های علوم پزشکی هستند. رییس اداره محیط زیست شهر تهران تاکید می نماید که ما از وضعیت موجود رضایت نداریم و انتظارمان از دانشگاه های علوم پزشکی حضور بیشتر در مراکز درمانی و بیمارستانی و نظارت مستمر، بیشتر و با دقت تر است.

به گزارش خبرنگاران، بیمارستان ها و مراکز درمانی وظیفه بی خطرسازی پسماندهای بیمارستانی و شهرداری تهران عهده دار جمع آوری صحیح و دفع درست این پسماندها است. سازمان حفاظت محیط زیست نیز وظیفه نظارت بر چگونگی انجام این فرآیندها را دارد. غفلت، پاسکاری های مسئولان در این حوزه و انداختن وظایف خود بر شانه دیگران تنها محیط زیست و سلامت کشور را بیش از پیش به خطر می اندازد. شاید عواقب بی خطر نشدن پسماندهای ویژه و دفع نادرست آن ها سال جاری و سال دیگر خود را نشان ندهد ولی در بلند مدت آثار مخربی بر محیط زیست و در نتیجه سلامت افراد جامعه می گذارد که در آن موقع دیگر برای جبران این خسارت چاره ای نداریم.

خبرنگاران -مهشاد کریمی