سافاری چیست؟ | کجا سافاری برویم

گردشگری دریچه‌ای است به سوی کسب تجارب مختلف و فرصتی است برای آشنایی با جاذبه‌هایی که برای تمامی گردشگران به خاطراتی طلایی تبدیل خواهند شد.

بسیاری از گردشگران در سرتاسر این کره خاکی آرزو دارند که بتوانند به صورت طبیعی در دل طبیعت قدم بگذارند و با حیوانات و محیط طبیعی پیرامونشان ارتباط برقرار کنند. خبر خوب برای این دسته از گردشگران، وجود حوزه‌ای به نام سافاری است که به آسانی آرزوی این دسته از افراد را برآورده کرده و برای آن‌ها به تجربه‌ای خاص و بی‌نظیر تبدیل خواهد شد. سافاری فرصتی است که به وسیله آن می‌توانید در محیطی حضور پیدا کنید و لحظه‌ای را به چشم ببینید که شاید ارزش آن از دیدن بسیاری از فیلم‌های مستند بیشتر باشد!

سافاری چیست؟

تعریف سافاری بسیار ساده است. سافاری (Safari)، یک ماجراجویی است که غالبا به صورت زمینی بوده و معمولا در آفریقا انجام می‌شود. در قدیم برنامه‌های شکار در آفریقا هم جزئی از سافاری به حساب می‌آمد اما امروزه سافاری صرفا در سفرهای کوتاه زمینی به منظور مشاهده و تصویربرداری از حیوانات در حالت طبیعی خودشان خلاصه می‌شود.

ریشه شناسی واژه و تاریخچه سافاری در آفریقا

ریشه واژه سافاری به کلمه عربی سفر (Safar) باز می‌گردد. از همین واژه، اسم Safariya هم مشتق می‌شود (که دقیقا همان معنای سفر را می‌دهد) و سپس به واژه Safari می‌رسیم که یک واژه سواحیلی دقیقا مترادف واژه عربی سفر است.

در دوران استعمار آفریقا، سافاری تعریف و مفهوم دیگری داشت. در آن زمان هدف سافاری جستجو در دل حیات وحش به صورت گروه‌های کوچک و شکار حیوانات بود. به دلیل اجرای این سیاست غلط و وجود این تفکر اشتباه در مورد مفهوم سافاری، در آن زمان در قاره آفریقا 11,400 عدد از گونه‌های مختلف حیوانات شکار شدند که 512 عدد از آن‌ها جزو حیوانات شاخص آفریقا بودند که شامل فیل‌ها، پلنگ‌ها، شیرها، بوفالوها، اسب‌های آبی و کرگدن‌ها می‌شد. در آن دوران شش عدد کرگدن سفید نیز شکار شد. کرگدن‌های سفید در آن زمان هم در خطر انقراض بودند و با این وجود شش عدد از آن‌ها در طی تفریحی که آن زمان سافاری نام داشت از بین رفتند!

تکامل و تحولات سافاری

امروزه وجه منفی شکار و از بین بردن حیوانات در سافاری کاملا از بین رفته است و این نکات منفی جای خود را به مسائل مثبت و مدرن جدیدی همچون مشاهده و تصویربرداری از حیوانات در حیات وحش داده‌اند.

امروزه در سافاری (مخصوصا سافاری در آفریقا) هیچ ردی از شکار کردن حیوانات به چشم نمی‌خورد و سافاری در مشاهده حیوانات و محیط زندگی آن‌ها در دل طبیعت و حیات وحش و حتی در بعضی از مناطق محافظت‌شده همچون پارک‌های ملی خلاصه می‌شود. البته مفهوم سافاری در عصر مدرن تنها به مشاهده حیوانات و رفتار آن‌ها محدود نمی‌شود.

سافاری مدرن؛ یک مسئولیت پذیری مفتخرانه

سافاری مدرن همچنان شامل گشت و گذار در حیات وحش و مشاهده حیوانات از نزدیک می‌شود اما هدف کلی آن در جهات مثبتی گسترش یافته و چند منظوره‌تر شده است. هم اکنون سافاری جدا از بُعد تحسین طبیعت و متعلقات آن، فرصتی برای کمک و حمایت از طبیعت و حیات وحش نیز شده است.

امروزه سافاری به یک گردش مناسب برای روزهای تعطیل گردشگران بدل شده است و از جهات بسیاری به وضعیت طبیعت و محیط زیست کمک می‌کند. بسیاری از مراکز برگزار کننده سافاری، بخش زیادی از درآمد خود را در راه حمایت از مناطق محافظت شده و کمک‌های مالی برای ایجاد پناهگاه‌ها برای حیوانات در خطر انقراض صرف می‌کنند که این کمک‌ها بی شک تاثیر مثبت زیادی بر روی تداوم حیات وحش خواهد گذاشت.

این روزها به جای شکار حیوانات در سافاری‌ها، گردشگران در تلاش‌اند تا به گونه‌های حیوانی از هر نظر که توانایی دارند کمک کنند و در بقای حیات وحش و حیوانات آن تاثیرگذار باشند.

امروزه اکوتوریسم به صنعتی بدل شده که در راه تداوم طبیعت و محیط زیست قدم‌های بسیار مثبتی برداشته است. سافاری مدرن و گردشگران آن هم در راستای تبعیت از این صنعت، در تلاش هستند تا در حد امکان، از تاثیرات منفی خود بر روی محیط زیست بکاهند، بر تاثیرات مثبت آن بیفزایند و در راستای تداوم حیات وحش قدم‌های موثری بردارند.

سافاری مدرن را به نحوی می‌توان سفری بر پایه مسئولیت‌پذیری گردشگران دانست. در طول یک سافاری، گردشگران با مردم و قبایل محلی مناطق مختلف آشنا خواهند شد و در پی این اتفاق تبادل فرهنگ بین گردشگران و مردم محلی رخ داده و از سوی دیگر قبایل محلی از فروش محصولات و ارائه خدمات از گردشگران پول دریافت می‌کنند که هر دو موردی که ذکر شد، اتفاقاتی مثبت هم برای گردشگران و هم برای مردم قبایل محلی محسوب می‌شود.

سافاری در آفریقا شامل چه مواردی می‌شود؟

همان‌طور که گفته شد، سافاری بیشتر در آفریقا انجام می‌شود و به طور کلی، تجربه یک سافاری در آفریقا به جز مشاهده حیوانات شاخص، موارد زیر را هم در بر می‌گیرد:

• آشنایی با فرهنگ مردم و قبایل محلی
• مشاهده مناطق بکر و زیبا و طبیعتی فوق‌العاده
• مشاهده مناطق و جاذبه‌های تاریخی شاخص
• مشارکت در فعالیت‌های جانبی در جهت حمایت از محیط زیست و حیات وحش

اکثر سافاری‌های آفریقا سفرهای جاده‌ای هستند. این بدان معنا است که سافاری‌ها با طی مسافت‌های نسبتا طولانی انجام می‌شوند. طی کردن این مسافت‌ها اغلب توسط خودرو انجام می‌شود اما می‌توان سفرها را به نسبت طول مسافتشان به صورت هوایی، دریایی یا حتی با پای پیاده هم انجام داد!

با تعریف سافاری متوجه شدیم که سافاری در گذشته به منظور شکار حیوانات شاخص آفریقا انجام می‌شده اما هم اکنون سافاری نه تنها هیچ ارتباطی به شکار حیوانات و از بین بردن آن‌ها ندارد بلکه به فعالیت‌های مفید در جهت بقا و حمایت از حیوانات نیز بدل شده است.

در این قسمت از مقاله و در ادامه مبحث معرفی سافاری، قصد داریم تا اختلاف وجهه منفی سافاری در گذشته و جنبه‌های مثبت فعلی‌اش را بسنجیم و همچنین با انواع مختلف سافاری در آفریقا آشنا شویم.

شکار حیوانات خطرناک یا میل به دیدن آن‌ها؟

همانطور که می‌دانید، سافاری در گذشته عملی بود که به منظور شکار حیوانات شاخص آفریقا (شیر، پلنگ، کرگدن، بوفالو و فیل) انجام می‌شد. شکار این حیوانات به دی اوج گرفت که امروزه تمامی آن‌ها (به جز بوفالو) در خطر انقراض هستند! شکار این حیوانات در گذشته با دلایلی کاملا بی منطق (که از میان آن‌ها می‌توان به خطرناک بودن این حیوانات اشاره کرد) توجیه می‌شد!

اما امروزه با فرهنگ‌سازی‌های گسترده‌ای که انجام شده، میل به شکار حیوانات خطرناک از بین رفته است و این میل جای خود را به علاقه بسیار زیاد برای مشاهده صحیح این حیوانات از نزدیک، عکسبرداری از آن‌ها و انجام فعالیت‌های داوطلبانه در جهت حمایت از بقای آن‌ها داده است.

سافاری در لغت‌نامه‌ها

امروزه در برخی از لغت‌نامه‌ها هنوز هم تعریف سافاری به درستی بیان نشده است و در واقع تعریف و مفهوم قدیمی و منسوخ شده آن بیان می‌شود. به عنوان مثال، واژه سافاری در دیکشنری آکسفورد اینگونه تعریف شده است:

سفری که به منظور مشاهده یا شکار حیوانات در محل زندگی‌شان به خصوص در آفریقا انجام می‌شود.

یا در سایت wiktionary، سافاری بدین شکل تعریف شده است:

سفری به یک منطقه توسعه نیافته که به منظور مشاهده، عکسبرداری و شکار حیوانات وحشی در محل زندگی‌شان انجام می‌شود.

شکل‌های مختلف سافاری

حال که با تعریف و مفهوم دقیق سافاری آشنا شده‌ایم، وقت آن رسیده که انواع مختلف سافاری را بررسی کنیم. امروزه تنوع بی پایانی در انواع سافاری آفریقا بوجود آمده که بازدید کنندگان و گردشگران می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند. امروزه شکل‌های مختلف سافاری به نسبت بودجه، زمان و مسافت تقسیم بندی می‌شوند.

سافاری‌های ارزان قیمت

سافاری زمینی : ارزان‌ترین نوع سافاری که به صورت هدف‌دار و سازمان یافته در اختیار گردشگران و علاقه‌مندان قرار می‌گیرد، سافاری از راه زمینی است که معمولا به صورت گروه‌های متوسط یا بزرگ انجام می‌شود. سافاری زمینی با کامیون انجام می‌شود.

سافاری‌ زمینی همراه با کمپ‌زدن: این نوع سافاری دقیقا همانند سافاری زمینی است با این تفاوت که با تعداد نفرات کمتری انجام می‌شود بنابراین قیمت این نوع سافاری‌ها نسبت به سافاری زمینی کمتر است. روش‌های مختلف کمپ زدن در این نوع سافاری بسیار کارآمد خواهد بود.

سافاری متحرک: سافاری متحرک معمولا با گروه‌های چهار نفره انجام می‌شود و بدین شکل است که گردشگران باید در حال حرکت از منطقه‌ای به منطقه دیگر باشند تا اینگونه بیشتر به حیات وحش نزدیک شوند.قیمت سافاری متحرک بسته به نوع خدماتی که ارائه می‌شود و همچنین تعداد نفرات متغیر خواهد بود.

سافاری‌های مجلل

امروزه گردشگران می‌توانند با صرف هزینه بیشتر در یک سافاری مجلل شرکت کنند و از خدمات و امکانات بیشتری بهره ببرند. اقامت در طول این دسته از سافاری‌ها در هتل‌های لوکس انجام می‌شود. گردشگران برای شرکت در یک سافاری مجلل باید هزینه بیشتری را به‌منظور برخورداری از حریم خصوصی بیشتر، استفاده از امکانات بیشتر و برخورداری از خدمات بیشتر بپردازند.

سافاری‌های مجلل در کنار بهره بردن از حیات وحش و محیط طبیعی و احقاق هدف اصلی سافاری، جنبه لوکس بودن و برخورداری از امکانات مدرن را نیز دربر می‌گیرند. امکاناتی همچون صرف شام در محیط‌های مخصوص حیات وحش، برخورداری از قایق‌های تفریحی و موارد بسیار دیگری از جمله مزایای سافاری مجلل به شمار می‌آیند.

سافاری هوایی چیست؟

سافاری‌های هوایی، سافاری‌هایی هستند که رسیدن به مقصد مورد نظر در آن‌ها از طریق پرواز هوایی رخ می‌دهد یا از سویی دیگر، گردشگران برای رفتن از نقطه‌ای به نقطه دیگر و رد کردن جاده‌های خطرناک یا رسیدن به مناطق غیرقابل دسترسی از راه زمینی، از راه‌های هوایی استفاده می‌کنند. سافاری‌های هوایی در آفریقا از لحاظ صرفه جویی در زمان و قرار نگرفتن در جاده‌های سرسخت و پرپیچ و خم آفریقا گزینه خوبی به شمار می‌آیند. سافاری هوایی از طریق هواپیماهای کوچکی انجام می‌شود که تنها ظرفیت تعداد محدودی از مسافران و بار را دارد در نتیجه مسافران باید در حمل بار خود دقت کنند.

دسته بندی سافاری از نظر زمان و مسافت

امروزه سافاری‌ها از نظر زمان و مسافت هیچگونه محدودیت خاصی ندارند! این روزها سافاری می‌تواند تنها یک سفر کوچک به منظور پر کردن تعطیلات آخر هفته باشد یا اینکه می‌تواند یک سفر کامل و به تمام معنای بین قاره‌ای باشد!

تمامی سافاری‌ها از نظر زمان و مسافت (چه طولانی و چه کوتاه) به صورت گروهی انجام می‌شوند. سافاری‌های ارزان‌تر تعداد نفرات بیشتری در گروه‌های خود جای می‌دهند اما در کل می‌توان گفت که تعداد نفرات گروه در سافاری‌ها بین چهار تا دوازده نفر است.

دسته بندی سافاری‌های تخصصی

دسته بندی سافاری‌ها به صورت تخصصی بدین شکل است:

• سافاری‌ پیاده‌روی و کوه نوردی
• سافاری‌ عکاسی
• سافاری‌ پرندگان
• سافاری‌ اسب سواری
• سافاری‌ قایقرانی
• سافاری مشاهده حیوانات شاخص
• سافاری مشاهده وال
• سافاری فرهنگی
• سافاری تاریخی
• سافاری خانوادگی
• سافاری اکوتوریسم

سافاری در کلام آخر

امروزه سافاری یک ادای احترام به طبیعت و حیات وحش است که سایه‌های تاریک و خونین گذشته این واژه را پاک کرده و مفاهیم و اهداف نوینی را جایگزین آن کرده که به حیات وحش و محیط زیست کمک می‌کند. در عصر نوین، سافاری یک مسئولیت مفتخرانه در قبال حیات وحش مخصوصا حیات وحش آفریقا است.

سافاری در قرن بیست و یکم، نه تنها به فکر حمایت از حیات وحش و حیوانات است، بلکه به جنبه‌های بسیار دیگری نیز می‌اندیشد که رسیدن به تمامی آن‌ها هدفی است که سافاری نوین در پی دستیابی به آن است.

شعار سافاری نوین آفریقا این است:

تنها عکس بگیرید، تنها ردپا به جا بگذارید...