باور های رایج، اما غلط درباره مغز انسان! - سافاری رو

1- برخی ها چپ مغز و برخی ها راست مغز هستند

یک باور رایج این است که افراد منطقی و تحلیل گر، چپ مغز هستند یعنی از نیمکره چپ مغزشان استفاده می نمایند، اما افراد خلاق و هنرمند با نیمکره راست مغزشان فکر می نمایند. این باور کاملا اشتباه است. هیچ تحقیق علمی تا به حال نتوانسته ثابت کند ما تحت تسلط یکی از نیمکره های مغز خود هستیم.

در حقیقت، طی تحقیقی در سال 2013، دانشمندان امریکایی با آنالیز مغز بیش از هزار نفر پی بردند هیچ تفاوت جدی بین این افراد از نظر تسلط نیمکره های مغزی وجود نداشت. در واقع، آنالیز اسکن ام آر آی فعالیت مغزی آن ها نشان داد، هر دو نیمکره مغز آن ها از نظر شبکه های عصبی و اتصالات، کم و بیش یکسان بودند.

این باور غلط در خصوص چپ مغزی یا راست مغزی، در پی فعالیت های تحقیقاتی راجر اسپری به وجود آمد که به خاطر تحقیقاتش بر روی بیماران صرع، برنده جایزه نوبل شد. در روش اسپری، این بیماران با برداشتن بخشی از جسم پینه ای مغزشان درمان می شدند. جسم پنبه ای یک توده بافت سفید رنگ در مغز است که دو نیمکره آن را به هم متصل می نماید.

2- ما فقط از 10 درصد مغزمان استفاده می کنیم

گرچه قانع نماینده به نظر می رسد که فکر کنیم هنوز بیشتر توانایی های مغز انسان بالقوه به جای مانده و بالفعل نشده، اما حقیقت آن است این تصور که ما فقط از 10 درصد مغزمان استفاده می کنیم کاملا اشتباه است. طی روند تکامل، مغز انسان رشد کرد و به میزان فعلی خود رسید، بنابراین اگر قرار بود که از بیشتر آن استفاده نکنیم، چه لزومی داشته که این همه زمان و انرژی صرف تبدیل این اندام به چنین مغز بزرگی گردد. حقیقت آن است که ما از بیشتر مغزمان استفاده می کنیم. تحقیقات علمی نشان داده است که مغز ما حتی در کوچک ترین و شتابزده ترین کار ها هم شرکت دارد و فعال است.

حتی شواهدی هم وجود دارد که ما از ذخایر مغزی هم برخورداریم. برای مثال، افرادی هستند که بخش قابل توجهی از مغز خود را به دلایل مختلف از دست می دهند، اما همچنان عملکرد نسبتاً طبیعی دارند.

3- هر کسی به یک روشی یاد می گیرد

حتماً در دوران تحصیل شنیده اید که هر کسی به روشی یاد می گیرد و شیوه یادگیری خاص خود را دارد، یعنی در برخی ها اطلاعات به وسیله دیداری بهتر به فکر سپرده می شوند، در حالی که این فرآیند در برخی به وسیله شنوایی و در برخی دیگر هم به وسیله زبانی رخ می دهد.

اما حقیقت آن است که شواهد علمی بسیار کمی در این مورد وجود دارد. تحقیق نوی در امریکا اجرا شده که اشتباه بودن این تئوری را نشان داده است. این محققان متوجه شدند دانشجویانی که شیوه یادگیری خود را به روشی که برایشان ارزیابی شده بود تغییر دادند، در امتحانات سرانجام سال خود عملکرد بهتری در مقایسه با دیگران نداشتند.

4- بعد از 40 سالگی مغز آغاز به افت می نماید

با بالا رفتن سن، برخی از توانایی های شناختی ما تحلیل می روند. برای مثال، دوران کودکی رجحانن زمان برای یادگیری یک زبان نو است، چون مغز بچه ها هنوز در حال رشد است و آن ها اساساً برای جذب اطلاعات ساخته شده اند.

تحقیق نوی نشان داده است افراد در سنین بالاتر بیشتر این را حالت تجربه می نمایند که کلمه ای را می دانند، اما مغزشان یاری نمی نماید و آن را به خاطر نمی آورند، یعنی همان حالتی که می گوییم کلمه ای نوک زبان مان است.

اما افزایش سن برای مغز فوایدی هم دارد. برای مثال، افراد در سنین بالاتر از دایره واژگانی بهتری برخوردارند و در تشخیص تفاوت های ظریف و جزئی زبانی بهتر هستند. به علاوه، آن ها قضاوت بهتری در خصوص شخصیت آدم ها دارند، می دانند که چطور برخورد بهتری با اختلافات داشته باشند و می توانند احساساتشان را راحت تر کنترل نمایند. همه این ها در نتیجه خرد اتفاق می افتد.

5- نحوه یادگیری در مردان و زنان فرق دارد

بسیاری از تصورات رایج در خصوص نحوه یادگیری مردان و زنان به علت کافی نبودن مشاهدات اجرا شده به وجود آمده است. مثلا درست است که مردان مغز بزرگ تری دارند، اما میزان مغز کاملاً به میزان بدن بستگی دارد. علاوه بر این، برخی ها این مسأله را یک رجحان می دانند که طی روند تکامل به وجود آمده است.

حقیقت آن است که دانسته های ما درباره مغز آنقدری نیست که بتوانیم به نتیجه گیری معنی داری در خصوص نحوه یادگیری مردان و زنان دست یابیم. هیچ تحقیق علمی وجود ندارد که به تفاوت قابل توجهی در خصوص نحوه اتصال نورون ها به یکدیگر در مغز زنان و مردان یا چگونگی عملکرد مغز آن ها دست یافته باشد.

6- ما فقط پنج حس داریم

در دوران مدرسه به ما یاد دادند که حواس انسان پنجگانه است: شنوایی، بویایی، بینایی، چشایی و لامسه. اما این مسأله در حقیقت پیچیده تر از چیزی است که به نظر می رسد و ما حس های بیشتری هم داریم. برخی از عصب شناسان تا 21 روش تقریباً مختلف برای حس کردن دنیای اطراف برشمرده اند.

برای مثال، لامسه آمیزه ای از چندین حس مختلف است. ما حس فشار، حرارت و درد را داریم که به آن نوسیسپشن گفته می گردد. پروپریوسپشن یا حس عمقی هم احساس مکان قرارگیری بدن و حالت فعلی آن است. ما حواس دیگری به نام اینتروسپتیو هم داریم که تعادل، گرسنگی و تشنگی هستند.

7- آسیب های مغزی دائمی هستند

در بدن انسان همه چیز تحت کنترل مغز است و ما هوشیاری خود را مدیون این اندام هستیم؛ بنابراین صدمه تماشا مغز مسائل بزرگی به وجود می آورد. اما اگر مغز شما صدمه ای ببیند، به خوبی می تواند آسیب های خود را ترمیم کند.

محققان در گذشته عقیده داشتند که تعداد سلول های مغزی ما محدود است و هرگز سلولی فراوری نمی گردد. اما حالا می دانیم که مغز نسبتاً منعطف است و می تواند سلول های نوی فراوری کند. علاوه بر این، مغز می تواند خودش را ترمیم کند یا در صورت غیر قابل ترمیم بودن صدمه اجرا شده، مغز می تواند دیگر قسمت های خود را برای یاری به انجام شدن وظایف مختلف به کار بگیرد.

8- ما می دانیم چه چیزی ما را مسرور یا ناراحت می نماید

احتمالاً همه ما تصور می کنیم که خوب می دانیم از چه چیز هایی لذت می بریم و از چه چیز هایی نه. اما حقیقت آن است که ما هیچ کنترلی روی وقایع و تجربیاتی که در لحظه باعث مسروری یا ناراحتی ما می شوند نداریم.

تحقیقات نشان می دهد ما در خصوص احساس مسروری مان از فعالیت های اجتماعی و کار هایی که در اوقات فراغتمان انجام می دهیم غلو می کنیم یعنی ارزیابی که ما در خصوص احساس مان داریم بیشتر از واقعیت آن است. این مسأله در خصوص احساس ناراحتی مان نسبت به چیز هایی مثل صبح های شنبه هم صدق می نماید. اگر کسی از نزدیکان شما فوت کند، شما نه تنها خودتان نمی توانید ناامیدی و غمی که حس خواهید کرد را پیش بینی کنید، بلکه مدت زمان سوگوار بودنتان هم آنقدری نخواهد بود که دیگران پیش بینی می نمایند. در واقع، مغز ما انعطاف پذیرتر از چیزی است که تصور می کنیم.

پ