مارپیچ مالیاتی معاملات خودرو - سافاری رو

به گزارش دنیای اقتصاد، در این بین مسائل فنی سامانه هایی که دولت برای پرداخت بدهی های مالیاتی در نظر گرفته، مانند گذشته برقرار است و بعضی روزها حتی این سامانه ها از دسترس خارج می شوند. علاوه بر این همه مراحل پرداخت مالیات نیز آنلاین نبوده و برای انجام بعضی از آنها مراجعه به ادارات مالیاتی لازم است. همه این مسائل باعث شده است مسائل بسیاری برای افرادی که قصد معامله خودرو دارند، به وجود آید. در مقابل آنالیز ها نشان می دهد درآمدهایی که دولت طی سال های گذشته از محل این پایه های مالیاتی تازه داشته است به قدری نبوده که وجود تمام این مراحل سخت گیرانه و بار تامین مالی آن را توجیه کند.

افزایش درآمدهای مالیاتی یکی از اولویت های دولت سیزدهم از ابتدای شروع به کار بوده است. این موضوع باعث شده است سخت گیری های بیشتری در راستای اخذ مالیات اعمال گردد و در این بین مجلس نیز با دولت همراه بوده است. اخذ مالیات از خودروها و خانه های لوکس در کنار تصویب طرح مالیات بردرآمد سرمایه از جمله این موارد بوده است. به همین دلیل براساس قانون بودجه 1402، تغییراتی در زمینه اخذ مالیات از نقل و انتقال خودروها اعمال شده که البته مسائل بسیاری را برای افراد به وجود آورده است.

تغییرات تازه مالیاتی

براساس قانون تا پیش از این اگر کسی قصد داشت خودروی خود را به فروش برساند، ابتدا معامله انجام می شد و بعد از انجام معامله و تعویض پلاک، خریدار و فروشنده برای ثبت سند به دفترخانه مراجعه و در آنجا هزینه ثبت را پرداخت می کردند. مالیات نیز در دفترخانه و همزمان با پرداخت حق ثبت پرداخت می شد. به این صورت که از مبلغ ثبتی که پرداخت می شد؛ حدود 60درصد مربوط به مالیات بود که خود دفتردار در نهایت آن را به سازمان امور مالیاتی پرداخت می کرد، 30درصد دیگر برای حق ثبت و 10درصد حق دفتردار بود.

اما با قوانین تازه، فرآیند اخذ مالیات از این خودروها تغییر نموده است که باعث شده مسائلی در زمینه خرید و فروش این خودروها برای افراد به وجود آید. در شرایط فعلی در صورتی که کسی بخواهد خودروی خود را به فروش برساند دیگر این امکان که ابتدا معامله را انجام دهد و پس از تعویض پلاک در دفترخانه مالیات را پرداخت کند وجود ندارد، بلکه ابتدا باید مالیات پرداخت گردد و پس از آن مجوز تعویض پلاک و انجام معامله صادر می گردد. به نظر می رسد علت این موضوع برخورد با فرارهای مالیاتی باشد. یکی دیگر از اقدامات تنبیهی که سازمان امور مالیاتی در نظر گرفته، این است که کسانی که مالیات نقل و انتقال خودرو را در گذشته پرداخت ننموده باشند، در فهرست بدهکاران مالیاتی ثبت می شوند و امکان خروج از کشور را ندارند.

بازی سامانه ها

هرچند ممکن است به نظر برسد که تنها اقداماتی سخت گیرانه تر برای اخذ مالیات اجرا شده است و این موضوع نباید مشکل چندانی ایجاد کند؛ اما مساله اصلی زمانی شروع می گردد که افراد برای پرداخت مالیات و دریافت مجوز تعویض پلاک ابتدا باید به سامانه معرفی شده مراجعه و در آنجا مالیات را پرداخت نمایند. بر این اساس و طبق تغییرات تازه شیوه دریافت مالیات انتقال خودرو، متقاضیانی که قصد دریافت نوبت تعویض پلاک را دارند، با ورود به سامانه تعویض پلاک، در صورتی که این مالیات را پرداخت ننموده باشند، به سامانه تازهی که برای این منظور راه اندازی شده است، منتقل می شوند و فقط با پرداخت آن می توانند به مراحل دریافت نوبت وارد شوند.

پیگیری های دنیای اقتصاد نشان می دهد سامانه های معرفی شده مسائل فنی بسیاری دارند و حتی در مواقعی از دسترس خارج اند. از طرف دیگر در این مراحل به برگه مفاصا حساب افراد نیز احتیاج است. مفاصا حساب مالیاتی خودرو، برگه ای است که پس از پرداخت بدهی های مالیاتی خودرو، از اداره مالیات دریافت می کنید. این برگه اثبات می نماید شما هیچ گونه بدهی بابت ماشین به اداره مالیات ندارید. نکته مهم در این رابطه این است که امکان صدور این برگه به صورت آنلاین وجود ندارد و افراد باید برای دریافت آن با مدارک خود به اداره های مالیاتی به صورت حضوری مراجعه نمایند. همین موضوع باعث می گردد فرآیند خرید و فروش و نقل و انتقال خودرو بسیار طولانی گردد. درحالی که بعضی افراد قصد دارند معامله را در سریع ترین زمان ممکن انجام دهند و حتی گاهی می خواهند خودروی خود را بفروشند و با آن ملکی خریداری نمایند. در چنین شرایطی معطل شدن در صف سامانه ها می تواند مسائل بسیاری را ایجاد کند.

بوروکراسی بی فایده

برای درک تنها یکی از این مسائل، فردی را تصور کنید که خودروی او مشمول مالیات بر خودروهای لوکس می گردد. در واقع به علت افزایش تورم ارزش اسمی خودروی او افزایش یافته ولی مالیاتی پرداخت ننموده است. در همین زمان او در فهرست بدهکاران سازمان امور مالیاتی قرار گرفته است و امکان فروش خودروی خود را ندارد. از طرف دیگر حتی اگر بخواهد مالیات خود را پرداخت کند به علت مسائلی که در سامانه های سازمان امور مالیاتی وجود دارد و همین طور بوروکراسی زائدی که در این فرآیند وجود دارد، بسیار معطل خواهد شد. حال اگر فرد به هر علتی به پول خود احتیاج فوری داشته باشد، شرایط دشوارتر نیز می گردد.

تکاپو برای هیچ

از طرف دیگر آمارها نشان می دهد این حجم از سخت گیری و مسائلی که برای جامعه در فرآیند پرداخت مالیات به وجود آمده، چندان تاثیری در درآمدهای مالیاتی دولت نداشته است. برای مثال طبق اعلام سازمان امور مالیاتی در سال1401 درآمد دولت از محل خودروهای لوکس کمتر از 500میلیاردتومان بوده است. بعضی کارشناسان معتقدند منابعی که دولت برای راه انداختن سازوکار اخذ این مالیات ها هزینه می نماید، بسیار بیشتر از درآمد آنها است و در نهایت تنها بار مالی بر دوش دولت خواهد داشت.

اخذ مالیات از تورم

یکی از موضوعات مهم دیگری که پس از تصویب طرح مالیات بر درآمد سرمایه مطرح شد، این بود که در شرایط تورمی که اقتصاد ایران تجربه می نماید؛ افزایش قیمت دارایی های مختلف متاثر از تورم اتفاق عجیبی نیست و در حقیقت صاحب آن سرمایه درآمد کسب ننموده است. در چنین شرایطی که افزایش تورم خود به عنوان یک مالیات عمل نموده و قدرت خرید افراد را کاهش می دهد تعریف یک پایه مالیاتی تازه می تواند فشار بیشتری بر افراد وارد کند. بنابراین کارشناسان به سیاستگذار پیشنهاد می نمایند که به جای اخذ مالیات های بیشتر و فشار بر افراد، برای کنترل تورم و برقراری ثبات مالی کوشش نمایند. این گونه دیگر احتیاج به بگیر و ببندهای مالیاتی و ایجاد اختلال در معاملات روزمره مردم نیز نخواهد بود.