جنایت اینستاگرام و بهره برداری سیاسی از فیلترینگ - سافاری رو

دچار یک فساد سیستماتیک در شبکه های اجتماعی هستیم

در این نشست محمد مهدی حبیبی فعال حوزه فضای مجازی با بیان اینکه ما در شبکه های اجتماعی دچار یک فساد سیستماتیک شده ایم، گفت: زمانی فساد فرد به فرد ترویج می شد اما هم اکنون شرایط متفاوت است و ما شاهد هستیم که یک اپلیکیشن مانند اینستاگرام در مقیاس 45 میلیون کاربر، برای روابط و منزلت اجتماعی ما و دیده شدن های ما قانونگذاری می کند و به صورت سیستماتیک، تربیت عمومی جامعه را در اختیار گرفته است.

وی با اشاره به تاثیر میزان لایک ها و فالوئرها در ذهن یک نوجوان 14 ساله گفت: شرایط و قواعد جاری در شبکه اجتماعی اینستاگرام، سوق دادن مردم به سمت خودنمایی است و محتوایی که این شبکه به 45 میلیون ایرانی تزریق می کند و فضای تربیتی که اشاعه می دهد، مطابق با اعمال قدرت و حاکمیت فرهنگ غرب است.

حبیبی با برشمردن موضوعاتی که امکان انحراف را برای بچه ها و نوجوانان در فضای شبکه های اجتماعی فراهم می کند، گفت: با وجود اینترنت پرسرعت، وقت آزاد و خلوت اینستاگرامی، نمی توان جلوی فساد را گرفت. این فساد فراگیر است و نباید مشکل را در حد یک خانواده تقلیل داد.

وی با بیان اینکه برخی می گویند در این باره سیاه نمایی نکنید، ادامه داد: این واقعیت است و سیاه نمایی نیست. باید فضا را برای کنترل این فساد آماده کرد و پس از آن از خانواده ها بخواهیم که زمانی را به نظارت فرزندانشان اختصاص دهند.

عضو هیئت مدیره جمعیت توسعه گران فضای مجازی پاک با اشاره به اینکه برخی به جای اینکه سنگر نظام باشند، پشت نظام سنگر گرفته اند، خاطرنشان کرد: نظام اسلامی یک ساختار برآمده از یک تفکر است و در صورتی که مسئول بی کفایتی وجود داشته باشد نمی شود توقع داشت که اهداف آن محقق شود.

وی با بیان اینکه نباید دغدغه ها را در حد یک اشک تمساح تقلیل دهیم، افزود: مفهوم و منطق آزادی در غرب متفاوت است و ما باید تفاوت تمدنی خودمان را با تمدن غرب درک کنیم.

حبیبی با تاکید بر اینکه صیانت در فضای مجازی تنها مربوط به بچه ها و نوجوانان نیست بلکه بحث صیانت از انسان ها است، گفت: تنها بچه ها زیر این بمباران گرفتار نیستند و یک مسئول نباید تنها دغدغه حکومت داشته باشد و جایگاه خود را برای به دست آوردن یک رای تا این اندازه تقلیل دهد. بلکه توقع این است که یک مسئول دغدغه دین و مردم را هم داشته باشد.

وی با انتقاد از انتشار محتوای بی فایده در رسانه ملی، گفت: تلویزیون ما به آموزش بیهودگی می پردازد و نمی توان انتظار داشت بچه های که پای این محتوا بزرگ می شوند، دنبال مکتب مقاومت بفرایند.

این فعال فضای مجازی با اشاره به اینکه برخی می گویند که اقتصاد مردم با فیلترینگ اینستاگرام از بین می رود، افزود: سوال اینجاست که چرا باید اقتصاد مردم را به این فحشاخانه گره بزنید؟ در حالی که راهی مانند توسعه سیستم های بومی و تولید قدرت بومی وجود دارد. چرا اقتصاد را با سرویس های بومی توسعه نمی دهید تا بتوان در اینستاگرام را بست.

وی گفت: در صورت توسعه بومی، تولید محتوای فاخر و آموزش به خانواده ها و مجموع اینها در کنار هم، فیلترینگ اینستاگرام کارآمد خواهد بود. در غیر این صورت فیلترکردن به تنهایی مسئله ای را حل نمی کند.

حبیبی افزود: پیشگیری بهتر از درمان است اما متاسفانه در کشور خلاف این صورت می گیرد. ما می ایستیم اپلیکیشن رشد می کند و به اوج می رسد و پس از آن برای رفع خرابکاری های آن دنبال چاره هستیم. این روش اشتباه است.

هیچکس مخالف توسعه ایمن اینترنت نیست

این کارشناس با تاکید بر اینکه نباید فقط انتخاباتی با مردم حرف بزنیم، گفت: دست از نبرد با دشمن فرضی برداریم و مداوم نگوییم که برخی نمی خواهند اینترنت باشد و مخالف توسعه هستند. هیچکس مخالف توسعه ایمن نیست. وظیفه متولی این حوزه توسعه ایمن است و اینکه آمار بدهیم که توسعه داده ایم، به تنهایی کافی نیست.

وی با بیان اینکه در این فضا باید ارزش ها و ضدارزش ها مشخص شود، گفت: راه چاره اصلی در این فضا توسعه سرویس های بومی است. تا زمانی که در این حوزه قدرت نداشته باشیم، مدیریت و پاسخگویی نخواهیم داشت. هم اکنون قدرت در اختیار کسی است که به نیاز مردم دسترسی داشته باشد و تا زمانی که سرویس های بومی توسعه پیدا نکند، این نیاز را نمی توانیم در داخل پاسخگو باشیم و قدرتی هم نخواهیم داشت. این موضوع یک بحث فرانظامی است. زیرا تا زمانی که قدرتی وجود نداشته باشد، نمی توان حاکمیت کرد.

حبیبی با اشاره به بهانه هایی که برای توسعه سرویس های بومی مطرح می شود و از سپر فیلترینگ برای این ناکارآمدی بهره می برند، گفت: همه به دنبال فیلترینگ نیستند. ما معتقدیم که اگر توسعه بومی صورت می گیرد و سیاستگذاری و تنظیم گری در فضای شبکه های اجتماعی صورت می گرفت، این قبیل اتفاقات را شاهد نبودیم.

ما در اوج عصر فیلترینگ هستیم

وی تاکید کرد: البته کسی که مخالف فیلترینگ است، موافق بی در و پیکری فضای مجازی و استفاده بدون مرز از آن است. پس مدام این موضوع را در ذهن مردم جا نیاندازید که پروژه فیلترینگ شکست خورده است. باید بدانیم که فیلترینگ یکی از المان های قدرت است و ما در اوج عصر فیلترینگ هستیم و اگر همراه با فیلترینگ یک پلتفرم، توسعه بومی آن را جلو می بردیم، فیلترینگ نه تنها شکست نخورده بلکه پیروز هم بود.

نیاز به ایجاد فضای امن آموزشی برای بچه ها

دکتر صالح اصغری سایبرپژوه و مدرس دانشگاه نیز در این نشست با اشاره به پژوهش های بین المللی پیرامون سوءاستفاده جنسی آنلاین از بچه ها که بر بستر تکنولوژی مانند شبکه های اجتماعی و وب و یا مبتنی بر ارتباطات از راه دور صورت می گیرد، گفت: بیشتر فراتحلیل ها به این موضوع اشاره دارد که دسترسی به اینترنت و مولفه کیفیت زندگی افراد با انواع اعتیاد در فضای مجازی و سوءاستفاده جنسی، همبستگی دارد.

وی با بیان اینکه این علامت سوال جدی است که آیا گسترش دسترسی به ابزارهای تکنولوژی این آسیب ها را ایجاد می کند، ادامه داد: ما از ادبیات آسیب ها و فرصت های فضای مجازی عبور کردیم و وارد عصری شدیم که زیست ما چند ساحتی شده است؛ ساحت مجازی یکی از این ساحت ها است و ما باید زیستمان را در این فضا رقم بزنیم.

اصغری با اشاره به اینکه در سال 2018 تا 2019 با رشد یک درصدی جمعیت دنیا روبرو بودیم اما 2 درصد به استفاده کنندگان اینترنت دنیا اضافه کرده شده است، خاطرنشان کرد: حرکت به سمت سوشیال مدیا و شبکه های اجتماعی و تعداد کاربران موبایل افزایش یافته است و دسترسی مداوم مردم به اینترنت باعث شده که وارد دنیای جدیدی شویم.

وی با بیان اینکه مطابق گزارش های بین المللی خشونت آنلاین در کشورهای آفریقایی در صدر واقع شده است و کشورهای پیشرفته، کشورهای آسیای شرقی و اقیانوسیه کمترین گزارش ها را در خصوص سوءاستفاده های جنسی دارند، گفت: دو فاکتور اصلی تکنولوژی و زمینه های اجتماعی فضای خشونت آنلاین را تسهیل می کند.

این مدرس دانشگاه با تاکید بر اینکه باید آسیب پذیری های نوجوانان و بچه ها در فضای مجازی را شناسایی و برای آموزش آنها فضای امنی ایجاد کنیم، گفت: آموزش هایی که در مدارس به بچه ها و نوجوانان داده می شود دارای یک سری مخاطراتی است که اضطراب آنها را افزایش می دهد. در کنار آن بهتر است علاوه بر نظارت والدین به عملکرد فرزندانشان، والد و فرزند با هم ارتباط نیز داشته باشند. از سوی دیگر نهادهای میانی مانند نخبگان و NGO ها باید در جریان سازی اجتماعی و مطالبه گری و ترویج مساله، فعالیت داشته باشند و این موضوع را در جامعه به عنوان یک دغدغه مطرح کنند.

وی از دیگر راهکارهای حل این مشکل به قانونگذاری، تولید محتوا و ایجاد استاندارد در فضای مجازی به عنوان مسئولیت مجریان قانون اشاره کرد و گفت: متاسفانه در کشور ما مسئولان بیشتر دید صفر و یکی دارند و تقلیل گرایی در موضوعات مختلف دیده می شود. این عدم دید سیستمی باعث شده که بسیاری دست روی احساس مردم بگذارند و اهمیت موضوعات را به این بهانه تقلیل می دهند.

اینستاگرام و جنایت علیه نوجوانان کشور

دکتر احسان شاه قاسمی عضو هیئت علمی گروه ارتباطات دانشگاه تهران نیز در این نشیت با اشاره به مساله لایو آزاردهنده نوجوان 14 ساله در شبکه اینستاگرام گفت: متاسفانه این موضوع اگرچه آزاردهنده است اما چیز جدیدی نیست. چرا که بسیاری از خانواده ها اطلاع ندارند که بچه هاشان در فضای مجازی چه می کنند.

وی با بیان اینکه 10 سال پیش در مقاله ای تاکید کردم که اینترنت و کامپیوتر به درد بچه ها نمی خورد، افزود: امروز نیز این دیدگاه کماکان وجود دارد که نباید به فرزندانمان قبل از 18 سالگی اینترنت و گوشی موبایل بدهیم.

این پژوهشگر با تاکید بر اینکه در این شرایط فیلترینگ پاسخگو نیست، ادامه داد: در اینستاگرام جنایت علیه نوجوانان ما اتفاق می افتد و ما به نوعی برده این شبکه هستیم.

وی با بیان اینکه برخی برای اجتناب از این فضا آدرس غلط به مردم می دهند و در حق مردم جنایت می کنند، افزود: حتی برای آموزش مجازی نیز باید فرزندان از گوشی، تبلت و یا لپ تاپ والدین استفاده کنند و این ابزارها را به صورت فردی در اختیارشان قرار ندهیم.

شاه قاسمی با بیان اینکه طی 3 دهه گذشته وزارت آموزش و پرورش خیانت بزرگی به کشور کرده است، گفت: هرساله شاهد کاهش میزان دروس، زمان تحصیل و کوچک ترشدن کتاب های درسی هستیم و امروزه بچه ها و نوجوانان ما کاری برای انجام دادن ندارند و این فرزندان بیکار مجبورند که در اینترنت پرسه بزنند.

وی با تاکید براینکه ما در کشور نیازمند نظام آموزشی ثروتمندی هستیم که محتوای خوب و مفید در اختیار فرزندانمان بگذارد، گفت: متاسفانه با نظام آموزشی مدرک فروش در کشور روبرو هستیم که هیچ ارزش اضافه کرده ای برای فرزندانمان ایجاد نمی کنند.

عضو هیئت علمی گروه ارتباطات دانشگاه تهران با بیان اینکه باید محتوای داخلی خوب و جذاب در کشور ساخته شود، افزود: فساد در دستگاه های محتواساز دیده می شود و به همین دلیل سراغ افراد توانمند در این زمینه نمی فرایند تا توجه بچه ها از اینستاگرام برداشته شود.

وی با اشاره به وجود بی برنامگی برای توسعه پلتفرم های بومی در کشور و نبود پیوست فرهنگی اجتماعی و اقتصادی در حوزه شبکه های اجتماعی گفت: به دلیل این بی برنامگی است که وقتی پلتفرم تلگرام را مسدود می کنیم مردم به سمت اینستاگرام روی می آورند.

شاه قاسمی با تاکید بر اینکه باید تکلیف اینستاگرام در کشور مشخص شود، افزود: اگر اینستاگرام در کشور فیلتر شود و کسب و کارها تعطیل شوند شکی نیست که چرخه تولید مملکت نمی ایستد. اما در کنار آن باید سایت ها و شبکه های فاخری داشته باشیم که در اختیار مردم قرار گیرد.

انکار مسئولان و استفاده سیاسی از موضوع فیلترینگ

در این نشست پرهام فرهنگ وصال، کارشناس حقوق بین الملل نیز با اشاره به تهییج نوجوان به جرم در شبکه های اجتماعی از دید حقوقی گفت: شبکه های اجتماعی بستر سوق دادن نوجوانان به جرم و بروز جرم هستند که این موضوع قابل پیگرد قضایی و اداری است. در این زمینه نهادهای بین المللی دارای سازوکارهایی هستند اما ما منفعل عمل می کنیم.

وی گفت: در شرایطی که مسائلی مانند عادی سازی رفتارهای جنسی خطرآفرین، ترویج ازدواج سیاه، تشکیک در سن ازدواج و مواردی از این دست در شبکه ای مانند اینستاگرام ترویج می شود، انکار مسئولان، استفاده سیاسی از موضوع فیلترینگ و تقلیل دادن موضوع ناهنجاری اجرا شده در اینستاگرام به یک کودک، مورد انتقاد است.

فرهنگ وصال، موثرترین نوع اقدام را پیشگیری مطرح نمود و گفت: شبکه های اجتماعی خارجی مجال بیشتری برای فحشا ایجاد کرده اند و باید به دنبال راه چاره باشیم.