سیاره نهم اصلا سیاره نیست! - سافاری رو

به گزارش خبرگزاری خبرنگاران و براساس گزارش زومیت، در بخش خارجی منظومه شمسی، دور از گرما و نور خورشید، همه چیز اندکی عجیب و غریب است. در این بخش، خوشه هایی از سنگ ها در مدارهای عجیبی می چرخند. بعضی ستاره شناس ها این رفتار عجیب را به وجود سیاره ای نادیده و بزرگ مرتبط می دانند که در حاشیه های منظومه شمسی مخفی شده است.

تا به امروز جستجوی سیاره فرضی نهم به دلایل زیاد بی نتیجه مانده است. یکی از این دلایل عجیب می تواند این باشد که سیاره نهمی وجود ندارد و هرگز وجود نداشته است؛ اما در این صورت چگونه می توان مدار عجیب اجرام یادشده را توجیه کرد؟ مقاله ای تازه راه حلی احتمالی دارد: ستاره ای بیگانه.

البته ستاره یادشده حالا در منظومه شمسی نیست. بلکه زمانی حدود میلیاردها سال پیش احتمالا از نزدیکی منظومه شمسی عبور کرد، مدار اجرام واقع در بخش خارجی منظومه شمسی را برهم زد و آن ها را به مسیرهایی عجیب فرستاد. بعضی از این اجرام خارجی احتمالا در نهایت در فاصله نزدیکی از خورشید قرار گرفتند و حالا به قمرهای تبدیل شده اند که به وسیله سیاره های غول پیکر به دام انداخته شدند.

گروهی از اخترفیزیک دان ها به رهبری سوزان فالزنر به نتیجه گیری فوق رسیدند. آن ها برای آنالیز تأثیر ستاره هایی با جرم و فاصله متفاوت بر بخش خارجی منظومه شمسی، شبیه سازی های کامپیوتری را اجرا کردند. آمیت گوویند یکی از اخترفیزیکدان ها شرح می دهد:برترین نتیجه سازگار برای بخش خارجی منظومه شمسی در شرایط کنونی که با شبیه سازی ها به آن رسیدیم، ستاره ای اندکی سبک تر از خورشید با حدود 0.8 جرم خورشیدی بود. این ستاره از فاصله 16.5 میلیارد کیلومتری خورشید که 110 برابر فاصله بین زمین و خورشید و اندکی کمتر از چهار برابر فاصله نپتون، خارجی ترین سیاره منظومه شمسی است، عبور کرد.

بخش زیادی از مواد داخل منظومه شمسی در یک آرایش دیسک کمابیش تخت قرار گرفته اند. وقتی خورشید در حدود 4.6 میلیارد سال پیش ستاره نوزادی در حال چرخش بود، مواد حاصل از ابر گاز اطرافش به دور آن چرخیدند و باعث رشدش شدند. به مرورزمان این مواد چرخشی در یک دیسک مسطح شدند. این دیسک شباهت زیادی به توپ خمیر پیتزایی داشت که با چرخش به صورت تخت درمی آید.

موادی که خورشید نبلعیده بود، بعدا منظومه شمسی و تمام سیاره ها و سیارک ها و قمرها را شکل دادند. از آنجا که هیچ اتفاق مخرب بزرگی برای منظومه شمسی رخ نداد، دیسک کمابیش به همان محل قرارگیری سیاره ها، سیارک ها و قمرها گفته می گردد.

با این حال بخش خارجی منظومه شمسی فرق دارد. مجموعه ای از سنگ ها در آن سوی نپتون به دور خورشید می چرخند که به آن ها اجرام فرانپتونی یا TNO می گویند. این اجرام در زاویه هایی بسیار شیب دار می چرخند. بعضی از این زاویه ها به قدری شدید هستند که گویی جرم به جای استوا در مدار قطب های خورشید می چرخد.

به گفته بعضی دانشمندان، مدار بعضی اجرام فرانپتونی منطبق با تأثیر گرانشی سیاره ای تا پنج برابر جرم زمین است. فضا مملو از اجرام است و هرچند امروزه تقریبا هیچ ستاره ای در فاصله بسیار نزدیک از خورشید قرار ندارد، شاید در گذشته ستاره های بیشتری در نزدیکی منظومه ما بودند؛ زیرا ستاره ها معمولا از ابرهایی مشترک متولد می شوند و زندگی خود را در محیط های نسبتا شلوغ شروع می نمایند.

فالزنر و همکارانش بیش از سه هزار شبیه سازی را اجرا کردند. آن ها ستاره های مختلف و فاصله عبورشان از منظومه شمسی را اندکی دستکاری و نتایج را با مدارهای شناخته شده و هم مرکز خوشه های TNO مقایسه کردند. براساس یافته ها، ستاره ای اندکی کوچک تر از خورشید که از بخش خارجی منظومه شمسی گذشت، می تواند عامل ایجاد مدارهای درهم ریخته اجرام این منطقه باشد.

عبور ستاره یادشده باعث ایجاد مدارهای عجیب اجرامی مثل 2008 KV42 و 2011 KT19 شده است که در خلاف جهت سیاره ها با زاویه تقریبا عمود می چرخند. این اجرام عامل شکل گیری نظریه هایی درباره سیاره نهم بودند. بعلاوه بر اساس شبیه سازی ها، تا 7.2 درصد ازجمعیت اصلی TNO به سمت خورشید در جهت داخل منظومه شمسی حرکت نموده اند. سیمون پورتگیس زوارت از دانشگاه لیدن هلند می گوید:بعضی از این اجرام احتمالا به وسیله غول های گازی به دام افتاده و به قمر آن ها تبدیل شده اند. این پدیده نشان می دهد چرا سیاره های خارجی منظومه شمسی دو نوع قمر متفاوت دارد.

پژوهش تازه هنوز با نتیجه گیری قطعی فاصله دارد. دلایل زیادی در شرح اینکه چرا هنوز سیاره نهم را رصد ننموده ایم، وجود دارد. در وهله اول این سیاره احتمالی بسیار کم نور و بسیار دور است. بعلاوه داده های کافی را در اختیار نداریم؛ زیرا به سختی می توان اجرام دور از خورشید را رصد کرد، بنابراین داده های موجود احتمالا حاصل سوگیری در انتخاب هستند که تنها به داده های موجود با فناوری فعلی محدود هستند.

با این حال، ایده پرواز ستاره از کنار منظومه شمسی غیرمحتمل نیست، بلکه راه حلی منظم است. به گفته فالزنر، زیبایی این مدل در سادگی اش است؛ زیرا می تواند تنها با اشاره به یک علت به پرسش های بی پاسخ زیادی درباره منظومه شمسی پاسخ دهد.

227227