درمان شناختی رفتاری چیست و چه کمکی به ما می نماید؟ - سافاری رو

درمان شناختی رفتاری بر روی تغییر افکار منفی اتوماتیکی متمرکز است که می توانند به ایجاد مسائل عاطفی، افسردگی و اضطراب منجر شوند. این افکار منفی بی اختیار و خودجوش تأثیر مخربی بر روحیه انسان دارند. با یاری این شیوه درمانی، این افکار شناسایی شده، به چالش کشیده می شوند و افکار واقع گرایانه تری جایگزین آن ها می شوند.

در واقع درمان شناختی رفتاری، یک روش درمانی کوتاه مدت است که می تواند به افراد یاری کند تا با تغییر الگوهای فکری خود، رفتار و احساسات خود را به بهترین شکل تغییر دهند.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره اینکه درمان شناختی رفتاری چگونه می تواند به شما یاری کند، ادامه این مطلب از خبرنگاران مگ را بخوانید.

• انواع اختلالات روانی و علائم آن ها

درمان شناختی رفتاری چیست؟

درمان شناختی رفتاری می تواند به افراد در کاهش استرس، مدیریت روابط پیچیده و مشکل ساز، کنار آمدن با غم و اندوه و مواجهه با بسیاری از چالش های متداول زندگی یاری کند. به طور دقیق تر، این شیوه درمان یک رویکرد هدف محور است که برای موفقیت به مشارکت فعال فرد احتیاج دارد. این روش بر چالش ها، افکار و رفتارهای حال حاضر فرد تمرکز دارد.

در این روش طول دوره درمان محدود است؛ به این معنی که فرد می داند چه زمانی یک دوره درمانی به سرانجام می رسد و این مسأله انتظارات فرد را از دوره درمانی برایش قابل پیش بینی می نماید. غالبا یک دوره شامل 20 جلسه انفرادی است، اما در شرایطی ممکن است این مدت زمان کمتر یا بیشتر بگردد. جلسات درمانی همچنین می توانند به صورت انفرادی یا گروهی برگزار شوند.

درمان شناختی رفتاری یک درمان مشارکتی است که به همکاری مشترک مراجع و مشاور احتیاج دارد. طبق اعلام انجمن روان شناسی آمریکا (APA)، در این روش فرد در نهایت می آموزد که به درمانگر خود تبدیل گردد.

انجمن روان شناسی آمریکا اعلام داشته است که درمان شناختی رفتاری بر اساس بعضی از باورهای زیر شکل گرفته است:

• تفکرات غلط و ناکارآمد می توانند منجر به بروز مسائل روانی شوند.
• آموختن رفتارهای نادرست و ناکارآمد هم می تواند منجر به بروز مسائل روان شناختی گردد.
• افراد می توانند روش تفکر درست و رفتار کارآمد را بیاموزند.
• عادت های جدید می توانند علائم مرتبط با مسائل روحی و جسمی را تسکین دهند و به افراد این امکان را بدهند تا به شیوه بهتری عمل نمایند.

درمانگران شناختی رفتاری بر این باورند که مسائل روانی از معانی که مردم به رویدادهای مختلف می دهند ناشی می شوند. افکار نادرست و نا کارآمد مانع از شکوفا شدن پتانسیل فرد در موقعیت های مختلف شده و سطح بهره وری فرد را کاهش می دهند.

این شیوه درمان می تواند تأثیر مثبتی بر احساس و عملکرد افراد داشته باشد و آن ها را با استراتژی های مقابله ای مناسبی آشنا کند تا به خوبی با چالش ها کنار بیایند.

تحقیقات نشان داده که درمان شناختی رفتاری می تواند به افراد مبتلا به افسردگی، اختلال هراسی و سایر بیماری های مرتبط با سلامت روان یاری کند. همچنین شواهد زیادی وجود دارد که این شیوه درمان می تواند به تسکین دردهای مزمن هم یاری کند.

درمان شناختی رفتاری مفهوم گسترده ای است. در واقع انواع مختلف درمان های شناختی رفتاری بر جنبه های مختلف زندگی تمرکز دارند. بعضی از آن ها انواع خاصی از مسائل را حل می نمایند؛ به عنوان مثال، چالش های عاطفی یا اجتماعی افراد.

یک دوره درمان شناختی رفتاری شامل یک سری جلسات درمانی است که در آن ها مشاور و بیمار به صورت انفرادی یا گروهی به طور منظم با هم دیدار می نمایند و همکاری می نمایند.

• راهنمای تشخیص و درمان اختلال شخصیت وابسته (DPD)

درمان شناختی رفتاری چه چیزهایی می تواند به شما بیاموزد؟

در طول یک دوره درمانی، فرد می تواند قابلیت های زیر را یاد بگیرد؛

• مسائل را با وضوح بیشتری شناسایی کند.
• افکار اتوماتیک را شناسایی نموده و تشخیص دهد.
• پیش فرض های اساسی خود را که ممکن است اشتباه باشد به چالش بکشد.
• بین واقعیت ها و افکار غیرمنطقی تفاوت قائل گردد.
• درک این مسأله که چگونه تجربیات گذشته می توانند بر احساسات و باورهای فعلی او تأثیر بگذارند.
• ترس از بدترین حالت ممکن را کنار بگذارد.
• شرایط های مختلف را از منظر دیگری ببیند.
• انگیزه و رفتار دیگران را بهتر درک کند.
• روشی مثبت و مفید برای تفکر و تحلیل موقعیت های مختلف، در خود ایجاد کند.
• درباره روحیه و خلقیات، خودآگاهی بیشتری کسب کند.
• اهداف قابل دستیابی را برای خود مشخص کند.
• از تعمیم نابجا و تفکر همه چیز یا هیچ چیز پرهیز کند.
• خود را درباره تمام اتفاقات مقصر نداند.
• بر اینکه اوضاع چگونه است تمرکز کند نه اینکه تصور کند شرایط باید چگونه می بود.
• به جای اجتناب از مسائلی که باعث بروز ترس در او می شوند، با ترس هایش روبه رو گردد.
• توصیف، پذیرش و درک شرایط به جای قضاوت درباره خود یا دیگران

یادگیری در درمان شناختی رفتاری چگونه اتفاق می افتد؟

ابزارهای یادگیری در این شیوه درمانی به توضیح زیر هستند؛

• جلسات منظم مباحثه یک به یک یا گروهی یا ترکیبی از هر دو
• بازخورد مکرر
• فعالیت های نقش آفرینی
• روش های آرام کردن ذهن و جسم
• مواجهه تدریجی با چیزهایی که باعث ترس می شوند.
• تکالیف برای منزل
• داشتن یک دفترچه یادداشت رفتاری شناختی
• تمرین مهارت های آموخته شده برای تقویت رفتارهای مثبت و رشد کردن

درمان شناختی رفتاری چه مسائلی را می تواند درمان کند؟

اولین مدل های درمان شناختی رفتاری حدود 50 سال پیش برای درمان افسردگی ایجاد شد. اما اکنون مدل های متنوعی برای درمان طیف گسترده ای از مسائل و اختلالات روانی توسعه پیدا نموده است؛

• اختلال هراسی
• اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
• اختلال اضطراب عمومی (GAD)
• بی خوابی
• اضطراب اجتماعی
• افسردگی دوران کودکی
• عصبانیت
• اختلافات زناشویی
• سوء مصرف مواد و اعتیاد
• اختلال شخصیت مرزی
• ترس از دندان پزشکی
• اختلالات اشتها
• و بسیاری از شرایط روحی و جسمی دیگر

تحقیقات نشان داده اند که درمان شناختی رفتاری می تواند علائم بیماری هایی را کاهش دهد که بعضی دیگر از شیوه های درمانی قادر به تسکین آن نیستند.

درمان شناختی رفتاری چگونه عمل می نماید؟

بعضی از اشکال روان درمانی برای دستیابی به درک احساسات فعلی فرد، گذشته او را ملاک قرار داده و آنالیز می نمایند. در مقابل، درمان شناختی رفتاری بر افکار و عقاید حال حاضر تمرکز دارد.

این شیوه درمانی می تواند در شرایط متعددی از مسائل روحی و جسمی که در آن ها افکار و عقاید فرد مهم هستند، به یاری بیاید. این روش بر لزوم شناسایی افکار، به چالش کشیدن آن ها و تغییر نحوه نگرش فرد به شرایط مشکل ساز تأکید دارد.

درمانگران شناختی رفتاری بر این باورند که الگوی تفکر افراد همانند استفاده از یک عینک است که باعث می گردد دنیا را به شیوه ای خاص ببینیم. درمان به این شیوه باعث آگاهی بیشتر ما در این باره می گردد که این الگوهای فکری چگونه واقعیات ما را خلق نموده و نحوه رفتار ما را مشخص می نمایند.

• همه چیز درباره اختلال بیش فعالی (ADHD) در بزرگسالان

تغییر برداشت ها و خطاهای شناختی

درمان شناختی رفتاری می تواند به افراد یاری کند تا از منظری جدید به مسائل نگاه نمایند.

هدف از این شیوه درمان، تغییر دادن هر نوع طرز فکر و رفتاری است که مانع دستیابی به نتایج مثبت می گردد. به عنوان مثال، زمانی که فردی دچار افسردگی می گردد، برداشت و تفسیر وی از واقعیات و رویدادهای پیرامونی مخدوش می گردد.

بینش و نگاه تحریف شده به واقعیات می تواند انسان را مستعد ابتلا به بحران های زیر کند؛

• یک ذهنیت منفی
• پریدن به سمت نتایج
• به اشتباه اوضاع را فاجعه بار تلقی کردن
• طبقه بندی رویدادها به خوب و بد بدون حالتی در بین این دو

اگر افراد طرز تفکر منفی یا ترسناک را بیاموزند، به طور اتوماتیک به همین طریق فکر می نمایند. درمان شناختی رفتاری بر روی به چالش کشیدن این افکار اتوماتیک و مقایسه آن ها با واقعیت تمرکز دارد.

اگر فردی بتواند طرز تفکر خود را تغییر دهد، پریشانی وی کاهش می یابد و می تواند به گونه ای عمل کند که بیشتر به نفع خودش و اطرافیانش باشد.

با کسب مهارت های جدید، حل مسائل مختلف به روشی سازنده برای آن ها آسان تر می گردد. این مسأله می تواند استرس را کاهش دهد، به آن ها یاری کند احساس کنترل بیشتری بر روی امور داشته باشند و احتمال بروز احساسات منفی را کاهش دهند.

• همه چیز درباره مشاوره روان شناختی غیر حضوری و درمان آنلاین

یک مثال؛ ترس از دندان پزشکی

به عنوان مثال بعضی از افراد از مراجعه به دندان پزشک می ترسند و معتقدند که با انجام عمل دندانپزشکی درد شدید یا حتی مرگ را تجربه خواهند کرد. این ترس ممکن است با یک تجربه منفی قبلی، شاید در کودکی، شروع شده باشد.

یک درمانگر شناختی رفتاری می تواند به فرد یاری کند تا تفکر نادرستی را شناسایی کند که می گوید: از آنجا که من یک بار به خاطر پر کردن دندانم متحمل درد شده ام، تمام مراجعات بعدی من به دندانپزشکی هم دردناک خواهند بود.

مراجع و درمانگر با همکاری هم می توانند یک نگرش جدید نسبت به مراجعه به دندان پزشک برای غلبه بر ترس مراجع تدوین نمایند.

جمع بندی

درمان شناختی رفتاری نوعی روان درمانی است که در آن فرد می آموزد که چگونه ادراک و بینش خود را نسبت به مسائل و ابعاد مختلف زندگی تغییر دهد. این مسأله می تواند تأثیر مثبتی بر رفتار و روحیه فرد بگذارد. درمان شناختی رفتاری می تواند به رفع ساختن مسائل روحی و جسمی متنوعی در افراد یاری کند، از افسردگی گرفته تا دردهای مزمن.

در این شیوه درمانی مشاور و مراجع با هم همکاری می نمایند تا اهداف و نتایج مورد انتظار را شناسایی نمایند و برای اینکه فرد حداکثر بهره را از این نوع درمان ببرد باید به صورت فعالانه با مشاور همکاری کند. هر کسی که برای درمان مسائل روحی اش درمان شناختی رفتاری را در نظر دارد باید یک متخصص واجد شرایط را پیدا کند. برای این منظور می توانید با مراجعه به وب سایت یا شبکه های اجتماعی درمانگران از شیوه درمان آن ها و سوابق درمانی آن ها اطلاع حاصل کنید.

اگر جلسات مشاوره و درمان برایتان هزینه بر بود، می توانید از دوره های خودیاری که با موضوع درمان شناختی رفتاری برگزار می گردد هم بهره ببرید. علاوه بر این دوره های آنلاین و کتاب ها و مقالات مختلفی هم با موضوع برنامه های خودیاری شناختی رفتاری وجود دارد که به عنوان یک گزینه مقرون به صرفه می توانید آن ها را هم در نظر بگیرید.

منبع: Medical News Today