مجاهدان شنبه علیه دلار 4200

به گزارش سافاری رو، حوالی عصر روز جمعه 24 تیرماه 1288 بود که استبداد صغیر شکست خورد و ستارخان و باقرخان در رأس مجاهدان تبریز با همراهی مجاهدان گیلان و بختیاری، تهران را فتح کردند. اما درست یک روز بعد یعنی در روز شنبه، صدها نفر از افرادی که در جنگ شرکت نداشتند و در خانه های خود مخفی بودند و حتی بعضی از آنها از مستبدان بودند به محض شنیدن خبر پیروزی مشروطه خواهان و فرار محمدعلی شاه از خانه ها بیرون خزیدند و خود را شبیه مجاهدان ملی، مسلح و ملبس کردند و از فداکاری های خود در جنگ داستان ها سراییدند که به نام مجاهدان روز شنبه معروف شدند.

مجاهدان شنبه علیه دلار 4200

این روزها که دولت و مجلس درگیر مباحثی حول نحوه تصمیم گیری درخصوص نرخ دلار در بودجه سال آینده هستند، به نظر می رسد زمان مناسبی برای بازخوانی پرونده ارزی هشت سال اخیر است. این بازخوانی البته نه به قصد مچ گیری و مقصریابی بلکه با هدف شفاف سازی حقیقت ماجرا است؛ زیرا فقط با روشن شدن زوایای مختلف یک اشتباه است که می توان کشور را از افتادن در تله های سیاستی مشابه مصون کرد. اهمیت مضاعف بازخوانی ماجرای دلار 4200 به این دلیل است که عده زیادی که چه بسا در این خطای مهلک سیاست گذاری، سهمی قابل توجه دارند چنان شبیه مجاهدان شنبه عصر مشروطه عمل می کنند که گویی خود هیچ نقشی در انحراف سیاست گذاران به این راستا بحرانی نداشتند یا گویی نوشدارویی داشتند و کسی به آنها مجال عرضه نداد.

برای روشن شدن واقعیت، ضروری است همه منتقدان سیاست ارزی هشت سال اخیر به دو پرسش مهم پاسخ دهند: 1- آیا امکان پیشگیری از شوک ارزی در بهار 97 وجود داشت یا نه و اگر پاسخ مثبت است چگونه؟ 2- اگر اختیار کامل تصمیم گیری در جلسه شبانه 4200 را داشتند، چه تصمیمی می گرفتند که از نظر آنها بهتر از تصمیم جلسه مذکور بود؟ گفت وگوی ملی درباره این دو پرسش مهم در فضایی فارغ از حب و بغض می تواند به نظام سیاست گذاری اقتصادی کمک کند تا این تجربه تلخ را به یک سرمایه علمی تبدیل کند و در نوع مواجهه با بحران های مشابه در آینده از مصونیت نسبی برخوردار شود.

پرسش اول، پاسخ روشنی دارد و کارشناسان مطرح اقتصادی بین سال های 94 تا 97 به کرات هشدار دادند که تثبیت نرخ اسمی ارز همزمان با موتور روشن پول تورم ساز، هیچ نتیجه ای جز انفجار ارزی در آینده دور یا نزدیک نخواهد داشت. روزنامه جهانی اقتصاد نیز با انتشار سرمقاله های متعددی در همان برش زمانی هشدار داد که تثبیت قیمت ها با اهرم منسوخ لنگر نرخ اسمی دلار، شوک ارزی را گریزناپذیر خواهد کرد. بنابراین پاسخ پرسش اول مثبت است و پیش گیری از شوک ارزی قطعا امکان پذیر بود و راه آن، کنار گذاشتن روش منسوخ لنگر اسمی ارز برای تثبیت قیمت ها و پیگیری مهار تورم از راستا کارشناسی تری بود که در بیشتر کشورهای جهان تجربه شده و نتیجه آن انقراض تورم در بیش از 95 درصد کشورها بوده است. در پاسخ به پرسش دوم نیز صرف اینکه منتقدان دولت، عدد بزرگ تری از 4200 را (مثلا 5800 تومان) ذکر کنند، کافی نیست و باید ارزش واقعی دلار در سال 96 و 95 را هم با فرمولی که طبق آن به عدد 5800 در اردیبهشت 97 رسیده اند، محاسبه و اعلام کنند؛ به گونه ای که ناسازگاری منطقی بین این اعداد وجود نداشته باشد.

بررسی سوابق افرادی که بعد از روشن شدن فجایع دلار 4200، پرچم مخالفت با آن برافراشتند، نشان می دهد که بیشتر آنان از هواداران پروپاقرص تثبیت نرخ اسمی ارز و لنگرسازی از آن برای تثبیت قیمت ها بودند و هیچ نظر کارشناسی جز نظر اشتباه خود را برنمی تافتند. خوشبختانه نظرات همه جریانات سیاسی، اقتصادی و رسانه ای در این زمینه به طور کامل در دسترس است که امکان راستی آزمایی را فراهم می کند. بسکمک از این افراد در مصاحبه ها و مناظره های تلویزیونی به نظرات مخالفان خود تاخته و با معرفی خود به عنوان دلسوز مردم، از لنگر نرخ دلار که نطفه انفجار ارزی را در دل داشت، دفاع کرده اند.

کنار هم قرار دادن دفاع از تثبیت نرخ دلار در سال های قبل از 97 و حمله به دلار 4200 پس از آثار فاجعه بار آن، بیانگر نوعی آشفتگی و ناسازگاری در مواضع اقتصادی است که در خوش بینانه ترین نگاه، ناشی از عدم تسلط به تجزیه و تحلیل مسائل اقتصادی است، اما از نگاهی بدبینانه، موج سواری پوپولیستی روی سیل نارضایتی های مردم را تداعی می کند تو گویی که خود اینان، راستا سیلاب را هموار نکرده اند. در عین حال، تاکید روی این نکته ضروری است که انگشت گذاشتن روی نقش منتقدان دولت در سیاست های مخرب، هرگز نافی مسوولیت مجری نیست؛ ولی این نکته هم نباید فراموش شود که غفلت از نقش شرکای یک خطای سیاستی نیز می تواند باعث تکرار آن خطا یا خطاهای فاجعه بار دیگر شود. این بحث را ادامه خواهیم داد.

منبع: اتاق بازرگانی ایران
انتشار: 14 اسفند 1399 بروزرسانی: 14 اسفند 1399 گردآورنده: safariro.ir شناسه مطلب: 1587

به "مجاهدان شنبه علیه دلار 4200" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "مجاهدان شنبه علیه دلار 4200"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید