گزارش موسسه استکهلم از چالش های هسته ای در جنوب آسیا - سافاری رو

رسانه های پاکستانی روز شنبه با استناد به گزارش جدید موسسه صلح سیپری مستقر در سوئد افزودند: رویارویی هسته ای همچنان یک تهدید بالقوه پیش روی جنوب آسیا است که به شدت تحت تاثیر عوامل خارجی قرار گرفته است.

در این گزارش به افزایش زرادخانه های پاکستان در مقایسه با هند اشاره شده و آمده است: کلاهک های هسته ای یک عامل بالقوه برای رویارویی یا تشدید بیشتر است به ویژه هنگامی که در سطح تاکتیکی استفاده شود.

موسسه صلح استکهلم به نگرانی ها مبنی بر اینکه منطقه ممکن است به 2 اردوگاه چین و پاکستان از یک طرف و هند و آمریکا از طرف دیگر تبدیل شود، پرداخت و هشدار داد: تمرکز و الگوی متضاد در تعاملات هسته ای بین چین و ایالات متحده می تواند منطقه از قبل ناآرام شبه قاره را به دو اردوگاه تبدیل کند که در یک طرف واشنگتن و دهلی نو و در طرف دیگر پکن و اسلام آباد قرار خواهند گرفت.

در این گزارش دیدگاه های متقابل پاکستان، چین، آمریکا، روسیه و هند در قالب 119 مصاحبه با کارشناسان، محققان، مقامات نظامی و سیاسیون این 5 کشور (بدون ذکر نام) جمع آوری شده که به عقیده آنان، کشورهای مذکور نیاز به تعامل بیشتر و انعطاف پذیرتر دارند تا ضمن درک موقعیت جنوب آسیا به چگونگی انسجام آن با پویایی هایی هسته ای بین المللی گسترده تر دست پیدا کنند.

در این گزارش تعداد زیادی از حوادث تشدید کننده در جنوب آسیا شامل چین، هند و پاکستان تحت سایه هسته ای ذکر شده است - که در آن کشورهای اتمی عملیات نظامی با شدت کم علیه یکدیگر را در سرزمین های مورد مناقشه انجام می دهند.

این موارد شامل تشدید تنش ها بین پاکستان و هند و در پی حملات به مجلس هند در سال 2001، حملات 2008 بمبئی، عملیات هوایی هند در منطقه بالاکوت پاکستان و اقدام متقابل پاکستان علیه دو جنگنده هندی در سال 2019 و همچنین تنش های چین و هند در مناطق مرزی از جمله درگیری در منطقه دوکلام در سال 2017 و درگیری های دو کشور در دره گالوان در سال 2020 می باشد.

موسسه سیپری افزود: از یک منظر این کشورها ممکن است فعالانه درگیر نباشند اما شرایط ها و فن آوری های هسته ای در پس زمینه مشاهده شده و باعث می شود حوادث از کنترل خارج شود.

در ادامه این گزارش آمده است: آنها به عنوان عوامل احتمالی تصادفات یا تشدید بیشتر دیده می شوند به ویژه هنگامی که در سطح تاکتیکی مستقر شوند.

پیشینه هسته ای پاکستان و هند

پاکستان و هند از جمله معدود کشورهایی هستند که دارای زرادخانه اتمی می باشند. هند مدتها قبل از پاکستان در سال 1974، به جمع قدرت های هسته ای پیوست و اسلام آباد را بر آن داشت تا از این الگو پیروی کند.

بر اساس این گزارش، در مورد تعامل هسته ای بین دو رقیب دیرینه شبه قاره متخصصان پاکستانی و هندی معتقدند که چگونگی مشارکت طرف دیگر در کاهش آستانه هسته ای و علاقه متقابل در مورد چگونگی رقابت چین و آمریکا در فن آوری های نوظهور، چشم انداز بازدارندگی در آسیای جنوبی را شکل می دهد.

این کارشناسان ابراز نگرانی کردند که چگونه فن آوری هایی مانند سلاح های مافوق صوت، هوش مصنوعی و خودمختاری می توانند فضای بازدارندگی را تغییر دهد به ویژه از نظر نظارت، فرماندهی و کنترل و حتی زمان واکنش های کوتاه تر.

اسلام آباد در دهه 80 میلادی زمانی که در اولین جنگ افغانستان متحد آمریکا علیه شوروی بود، با سکوت تمام به توانایی هسته ای دست یافت.

پاکستان در همان اوایل دست به آزمایشات اتمی نزد تا زمانی که هند در سال 1999 یک سری آزمایشات خود را انجام داد. تنها سه هفته بعد از آن پاکستان شش آزمایش موفقیت آمیز را در منطقه چاغی واقع در ایالت بلوچستان انجام داد، اقدامی که خطر رویارویی هسته ای بین رقبای دیرینه شبه قاره را ایجاد کرد.

طبق گزارش موسسه صلح استکهلم، هند در حال حاضر بین 80 تا 100 کلاهک هسته ای دارد در حالی که پاکستان بین 90 تا 110 کلاهک هسته ای دارد.

این موسسه اواخر اسفند 1399 نیز در تازه ترین یافته های خود گفت: پاکستان طی 4 سال اخیر درمیان بزرگترین واردکنندگان سلاح های بزرگ در آسیا و اقیانوسیه بوده است.

علاوه بر پاکستان همسایه شرقی و رقیب سنتی آن هند، استرالیا، چین و کره جنوبی نیز از بزرگترین واردکنندگان سلاح در منطقه به شمار می فرایند.

تنش های قدیمی میان پاکستان و هند باعث شده است تا به نوعی، یک رقابت تسلیحاتی شامل رقابت در تولید سلاح های هسته ای میان دو کشور در جنوب آسیا ایجاد شود. پاکستان در سال 1998 نخستین آزمایش هسته ای خود را با موفقیت انجام داد و به عنوان هفتمین قدرت هسته ای جهان شناخته شد.، ایرنا