دوز سوم چه واکسنی بزنیم؟ - سافاری رو

حالا خبر هایی که از مراکز واکسیناسیون به گوش می رسد حکایت از مراجعه تعداد زیادی از افراد برای تزریق واکسن آسترازنکا دارد؛ با این تصور که ایمنی بیشتری به فرد می دهد.

تزریق دو دوز واکسن کرونا در کشور فرایند مناسبی را طی می نماید و بر اساس آمار وزارت بهداشت، نزدیک به 80درصد جمعیت بالای 12سال حداقل یک دوز واکسن شان را دریافت نموده اند.

در شبانه روز اخیر، بیش از 101هزار دوز واکسن برای نوبت اول و بیش از 220 هزار دوز برای نوبت دوم تزریق شده است و سهم دوز سوم 226هزار دوز بوده است. از چهاردهم مهر هم با شروع تزریق دوز سوم بر اساس همان اولویت های گروه های پرخطر، تا به امروز بیش از دو میلیون و 500 هزار دوز تزریق شده است.

با گسترس شیوع اومیکرون در 69 کشور دنیا، تزریق دوز سوم با گذشت سه تا شش ماه از ترزیق دوز دوم واکسن، ضروری اعلام شده است؛ دوز سوم یا تقویتی واکسن در افراد دریافت نماینده دو دوز واکسن کرونا، با هدف بهبود ایمنی ناشی از دو دوز قبلی تزریق می گردد و یاری می نماید تا در طولانی مدت محافظت و ایمنی در برابر نوع شدید کووید-19 ایجاد گردد.

به استناد مطالعات اجرا شده درباره کارایی دوز سوم بر بدن، افراد دریافت نماینده این واکسن نسبت به آن ها که حداقل پنج ماه از تزریق دوز دوم شان گذشته، 93درصد خطر کمتری برای بستری شدن به علت ابتلا به کرونا دارند.

بعلاوه شدت بیماری و خطر مرگ ناشی از ویروس کرونا در افرادی که دوز سوم را دریافت نموده اند به ترتیب 92 و 81 درصد کمتر اعلام شده است. در این میان کمیته علمی کشوری ستاد مقابله با کرونا تزریق دوز سوم برای گروه سنی بالای 18سال را هم تصویب نموده و حالا افراد بالای 40سال به ترتیب دیگر گروه های سنی در اولویت تزریق قرار خواهند گرفت.

تزریق دوز سوم برای تمامی واکسن ها توصیه می گردد؛ در حالی که عده ای تصور می نمایند، تزریق دوز سوم تنها برای دریافت نمایندگان سینوفارم است؛ واکسنی که بیشترین سهم را در واکسینه کردن جمعیت کشور داشت.

در حالی که بر اساس اعلام متخصصان نظام سلامت، تزریق دوز سوم برای واکسن های آمریکایی هم توصیه شده است، تنها تفاوت در فاصله زمانی بین دریافت دوز دوم و سوم واکسن است.

این فاصله زمانی برای سینوفارم سه تا چهار ماه و برای فایزر پنج تا شش ماه اعلام شده است. گفته می گردد اختلاف چندانی در مدت زمان کم شدن اثربخشی آن ها وجود ندارد.

معاون وزیر: تمام واکسن ها موجود است

از میان گزینه های تزریق دوز سوم واکسن، هر روز به تعداد متقاضیان آسترازنکا افزوده می گردد. انتشار اخبار و مقالات متعدد درباره ایمنی زایی آسترازنکا و اثربخشی آن نسبت به سایر واکسن ها، منجر شده تا افراد تمایل بیشتری برای دریافت این واکسن داشته باشند؛ درست مانند اتفاقی که در اوایل تزریق دوز اول واکسن کرونا اتفاق افتاده بود و همه در جست وجوی آسترازنکا بودند.

مقدار تقاضای بالا برای این برند از واکسن، موجودی مراکز واکسیناسیون برای این واکسن را صفر کرد. این در حالی است که اولویت تزریق این واکسن برای دوز دوم یا تزریق سومین دوز به سالمندان بالای 60 سال است.

با این که بسیاری از مراجعه نمایندگان با نبود این واکسن در مراکز واکسیناسیون روبرو شده اند، اما کمال حیدری، معاون بهداشت وزارت بهداشت، کمبود واکسن های آسترازنکا در مراکز واکسیناسیون کشور را تأیید نمی نماید و می گوید: در وهله اول به هیچ عنوان برای تامین دوز دوم تزریق آسترازنکا مسئله ای وجود نداشته است و در تمام استان ها توزیع به صورت مرتب انجام می گردد.

اما این که به علت بعضی تصورات و تقاضای زیاد برای دوز سوم عنوان گردد که آسترازنکا موجود نیست یا کم است را تأیید نمی کنم. ما تمام واکسن های مورد احتیاج برای تزریق دوز سوم را تامین نموده ایم و مردم می توانند با مراجعه به مراکز تزریق دوز سوم واکسن شان را با هدف افزایش سطح ایمنی تزریق نمایند.

به گفته این مسئول حتی درباره تزریق دوز سوم واکسن هم همان شعار سازمان بهداشت دنیای یعنی اولین واکسن در دسترس، برترین واکسن مطرح است و تنها هدف از مرحله سوم واکسیناسیون در کشور افزایش ایمنی در جامعه و مقابله با جهش های نو ویروس و پیک ششم است.

بر اساس دستورالعمل اعلام شده از سوی وزارت بهداشت برای تزریق دوز یادآور، کسانی که در نوبت اول و دوم، اسپوتنیک وی، سینوفارم، آسترازنکا و کووایران برکت تزریق نموده باشند، بهتر است دوز سوم را هم از همان نوع اول تزریق نمایند که البته با توجه به واردات کم بهارات و اسپوتنیک وی، واکسن های آسترازنکا یا پاستوکووک پلاس به عنوان دوز سوم در نظر گرفته شده است.

البته تزریق آسترازنکا یا پاستوکووک پلاس در نوبت یادآور دیگر واکسن ها هم مجاز و مورد تأیید است.

اطلاع رسانی درباره تزریق دوز سوم واکسن مناسب نیست. هر کس اطلاعات مورد احتیاجش را از جست وجو در گوگل یا در فضای مجازی یا حتی پرس وجو از پزشکان به دست می آورد.

با این که تا به امروز اطلاعیه های زیادی از سوی وزارت بهداشت منتشر شده، اما مردم همچنان برای تزریق دوز سوم سرگردانند و نمی دانند باید چه واکسنی تزریق نمایند. اخبار ضدونقیض درباره عوارض واکسن هم به آشفتگی مردم دامن زده است.

معاون بهداشت وزارت بهداشت درباره ضرورت افزایش اطلاع رسانی درباره تزریق دوز های یادآور واکسن می گوید: بار ها در این باره اطلاع رسانی اجرا شده. واکسیناسیون نوبت سوم از 14 مهر ابتدا برای کادر بهداشت و درمان، افراد در معرض ابتلای شدید کرونا و گروه سنی بالای 60 سال شروع شد.

در مرحله دوم افراد بالای 40 سال فراخوان شدند که این افراد می توانند با در نظر گرفتن فاصله زمانی (گذشت چهار ماه از تزریق سینوفارم و شش ماه از تزریق آسترازنکا) به مراکز واکسیناسیون مراجعه و تزریق دوز سوم واکسن شان را انجام دهند.

در مرحله بعدی هم دیگر گروه های بالای 18سال دعوت می شوند. تمام شرحات درباره تزریق دوز سوم واکسن در این مراکز به مردم ارائه و به آن ها گفته می گردد با توجه به واکسن های تزریق شده در نوبت اول و دوم مجاز به تزریق چه نوع واکسنی هستند.

دو واکسن ایرانی در سبد تزریق دوز سوم

بر اساس اعلام سازمان بهداشت دنیای (WHO) استفاده از یک واکسن با پلتفرم متفاوت با نوع واکسن در دوز های قبلی، مورد تأیید است.

شاید همین مسئله منجر شده تا مردم درخواست بیشتری برای تزریق دوز سوم، متفاوت با دوز های قبلی شان داشته باشند. از آنجایی که بسیاری از جمعیت کشور، سینوفارم تزریق نموده اند، حالا تمایل دارند تا آسترازنکا دریافت نمایند.

البته معاون وزیر بهداشت، تقاضا برای برند های خاص در تزریق دوز سوم را علمی نمی داند و می گوید: توصیه ها در تزریق دوز سوم واکسن، همان واکسن نوع اول و دوم است.

هیچ توصیه ای مبنی بر تزریق نوع واکسن خاصی نشده که هجوم و تقاضا تنها برای یک برند را افزایش دهد و باعث کمبود یک نوع واکسن در کشور گردد.

ما بر اساس سبد واکسیناسیون کشور، تزریق دوز یادآور را برنامه ریزی نموده ایم و خدمات رسانی انجام می گردد و این را که چه تقاضایی درباره چه واکسن هایی است شاید ما نتوانیم اجابت کنیم.

از میان پنج واکسن ایرانی در سبد واکسیناسیون کشور، به جز برکت و فخرا که پلتفرم مشابه سینوفارم دارند، سه واکسن دیگر یعنی پاستوکووک، اسپایکوژن و کووپارس با پلتفرم های متفاوت می توانند به عنوان واکسن های متفاوت در دوز سوم مورد استفاده قرار بگیرند که تنها برکت و پاستوکووک پلاس به عنوان واکسن یادآور مجاز به تزریق اعلام شده اند.

معاون وزیر بهداشت درباره اضافه نشدن دیگر واکسن های ایرانی به سبد واکسیناسیون تزریق دوز سوم هم بیان می نماید: در تمام مراکز واکسن های ایرانی هم تزریق می گردد، اما هم اکنون تنها دو واکسن برکت و پاستوکووک پلاس برای تزریق دوز سوم در نظر گرفته شده است.

ما تنها کشوری هستیم که انواع واکسن ها را در سبد واکسیناسیون داریم، اما تمام تدبیرمان پوشش سریع واکسیناسیون دوز سوم برای افرادی است که چهار تا شش ماه از تزریق دوز دوم آن ها گذشته است.

در تمام مراکز واکسیناسیون، واکسن های در نظر گرفته شده برای تزریق دوز سوم فراهم است و هیچ مسئله ای وجود ندارد. اما درباره توصیه هایی مبنی بر تزریق متفاوت واکسن هایی با پلتفرم های متفاوت هم باید بگویم که تمام سیاست های اعمال شده برای واکسیناسیون در کشور با هدف سلامتی، اثربخشی و ایمنی زایی بیشتر در جامعه اجرا شده است.

چرا باید دوز سوم بزنیم؟

حیدری در پاسخ به این سؤال که اگر افراد برای تزریق دوز سوم مراجعه ننمایند، آیا در معرض خطر قرار می گیرند هم شرح می دهد: تزریق دوز سوم برای تمام افراد بالای 18 سال تصویب شده، اما برای جلوگیری از ازدحام در مراکز، گروه های سنی به ترتیب اولویت اعلام می شوند.

اگر با گذشت زمان اعلام شده از تزریق دوز دوم هم افرادی برای تزریق دوز سوم مراجعه نمایند با کاهش سطح ایمنی بدن شان بیشتر در معرض ابتلا به بیماری قرار خواهند گرفت.

یکی از راه های مقابله با پیک ششم و سویه اومیکرون، افزایش ایمنی در سطح جامعه با افزایش سطح پوشش واکسیناسیون برای تزریق هر دو دوز اولیه و دوز سوم است.

البته درباره ویروس جهش یافته نو از آفریقای جنوبی هنوز گزارشی از ورود آن به کشور با توجه به آزمایشات اجرا شده و رصد جامعه نداشته ایم، اما به هر صورت اومیکرون در بیش از 60 کشور دنیا مشاهده شده و ما هم نمی توانیم ادعا کنیم که قطعا ویروس به کشور وارد نشده باشد.

برترین استراتژی، واکسیناسیون و بالابردن پوشش واکسن است و بعلاوه رعایت پروتکل های بهداشتی. تزریق دوز سوم هم می تواند ایمنی جامعه را بالا ببرد.

این در حالی است که بعضی عنوان می نمایند با تزریق یک یا دوز واکسن کرونا عوارض مختلفی را تجربه نموده اند و همین مسئله باعث ترس شان از تزریق دوز دوم می گردد، حیدری در این باره شرح می دهد: درباره تمام واکسن ها عوارض مشابه و جزئی وجود دارد که در حال رصد و آنالیز است و به معاونت درمان وزارت بهداشت گزارش می گردد.

البته تا به امروز هیچ عارضه جدی و خطرناکی درباره تزریق واکسن ها گزارش نشده، اما عوارض گزارش شده هم با تشکیل پفراینده در دست آنالیز است.

در صورت گزارش موارد جدی هم پفراینده بیماران در کمیته علمی مورد آنالیز قرار خواهد گرفت و درباره بروز آن عوارض تصمیم گیری و اظهار نظر می گردد.