دلیل صدای شکم چیست؛ 13 راه چاره عالی برای برطرف این مشکل - سافاری رو

علت صدای شکم

دلایل زیادی برای قاروقور شکم وجود دارد که مهم ترین آن ها عبارت اند از:

1. هضم غذا

هنگامی که غذا به روده کوچک می رسد، بدن سعی می نماید با ترشح آنزیم به تجزیه غذا و جذب مواد مغذی موجود در آن یاری کند. غذا به یاری مجموعه ای از انقباضات عضلانی موج مانند به نام پریستالسیس (Peristalsis) طول دستگاه گوارش را طی می نماید. هنگامی که هوا، مایعات و غذاهای نیمه هضم شده در روده حرکت می نمایند، صداهایی ایجاد می گردد که گاهی اوقات می توانید آن ها را بشنوید.

2. گرسنگی

حتی اگر چند ساعت غذا نخورید، بدن به طور مرتب فرآیند پریستالسیس را انجام می دهد. هنگام گرسنگی، داخل معده چیزی وجود ندارد که باعث ساکت شدن صداهای آن گردد. از سوی دیگر، هنگامی که معده برای 2 ساعت خالی بماند، قدرت و سرعت انقباضات آن افزایش می یابد. به همین علت، هنگام گرسنگی احتمالا صدای شکم بلندتر است.

3. ابتلا به برخی از بیماری ها

گاهی اوقات بیماری های زمینه ای علت صدای شکم هستند، به خصوص اگر این علامت با مسائل دیگری مانند درد، یبوست یا اسهال همراه باشن. از بیماری های مرتبط با سر و صدای شکم می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• اختلالات گوارشی؛ در برخی موارد، قاروقور شکم از یک اختلال گوارشی مانند سندرم روده تحریک پذیر (IBS) ناشی می گردد. سایر علائم این بیماری عبارتند از: اسهال، نفخ و افزایش فراوری گاز در دستگاه گوارش.
• عدم تحمل مواد غذایی؛ ناتوانی در هضم برخی از غذاها مثل غلات حاوی گلوتن، محصولات لبنی، حبوبات و غذاهای پرفیبر به افزایش فراوری گاز در روده منجر می گردد.
• مسائل تنفسی؛ تنفس سطحی و کم عمق یعنی تنفس سینه ای که باعث می گردد شانه ها بالا برود و فقط قفسه سینه منبسط گردد می تواند علت صدای شکم باشد. در این شرایط اکسیژن کمتری وارد خون می گردد و هضم تحت تاثیر قرار می گیرد. درنتیجه، مسائل تنفسی هم می توانند علت صدای شکم باشند.
• انسداد روده؛ این مشکل زمانی رخ می دهد که غذا و مدفوع نمی توانند در دستگاه گوارش حرکت نمایند و به رکتوم (راست روده) بروند. سایر علائم انسداد روده شامل درد شدید شکم، استفراغ، تورم شکم و ناتوانی در دفع گاز یا مدفوع است.

راه های درمان قار و قور شکم

ممکن است نتوانید به طور کامل از سروصدای شکم جلوگیری کنید، اما اقدامات زیر می توانند تا حد زیادی یاری نماینده باشند:

1. مصرف غذاهای فراورینماینده گاز را کاهش دهید

برخی از غذاها و نوشیدنی ها گاز بیشتری نسبت به سایرین فراوری می نمایند. اگر وجود اندازه زیادی گاز در دستگاه گوارش علت صدای شکم شما است، بهتر است از مصرف این خوراکی ها خودداری کنید. مهم ترین غذاها و نوشیدنی هایی که باعث قاروقور شکم می شوند معمولا شامل موارد زیر هستند:

• لوبیا و عدس
• انواع کلم
• پیاز
• قارچ
• نخودفرنگی
• غلات کامل
• نوشیدنی های گازدار

برای اینکه راحت تر بتوانید غذاهای مشکل ساز را پیدا کنید، هر آنچه که می خورید یا می نوشید و علائمی که بعد از مصرف آن ها تجربه می کنید را چند روز بنویسید.

2. از مصرف الکل، تنقلات شیرین و غذاهای اسیدی خودداری کنید

الکل، تنقلات شیرین و غذاهای اسیدی (مثل مرکبات و قهوه) همگی می توانند صداهای معده را تحریک نمایند. نوشیدنی های الکلی علاوه بر تاثیری که روی سروصدای شکم دارند، فراوری اسید را افزایش می دهند، باعث التهاب و درد معده می شوند و تخلیه معده را به تعویق می اندازند.

3. آب بنوشید

نوشیدن یک لیوان آب می تواند راه چاره موثری برای درمان سریع صدای شکم باشد، به خصوص اگر در آن موقع امکان خوردن چیز دیگری وجود نداشته باشد. آب به فرآیند گوارش یاری می نماید و در عین حال باعث پر شدن معده می گردد که این می تواند قاروقور شکم را مهار کند. برای کسب برترین نتیجه، توصیه می گردد آب را در طول روز به صورت جرعه جرعه بنوشید. مصرف مقادیر زیاد آب در مدت زمان کوتاه ممکن است به افزایش صدای شکم منجر گردد.

4. در طول روز چند وعده غذای کم حجم بخورید

هم خالی بودن معده و هم مصرف وعده های غذایی حجیم (به خصوص غذاهای سرشار از چربی، قند، گوشت قرمز و سایر خوراکی هایی که هضم آن ها سخت است) می تواند علت صدای شکم باشد. بنابراین، خوردن وعده های غذایی کوچک تر در فواصل زمانی منظم ایده خوبی محسوب می گردد.

اگر قاروقور شکم به طور مکرر اتفاق می افتد یا هر روز در زمان تعیینی رخ می دهد، این ممکن است نشانه احتیاج به مصرف وعده های غذایی بیشتر باشد. برخی از افراد برای رفع صدای شکم خود باید در طول روز به جای سه وعده غذای بزرگ، چهار تا 6 وعده غذای کوچک بخورند.

5. آهسته غذا بخورید

هضم مواد غذایی از دهان و به وسیله جویدن شروع می گردد. بنابراین باید برای خوردن غذا وقت بگذارید و آن را خوب بجوید. این کار به هضم غذا و درمان صدای شکم یاری می نماید. علاوه بر این، از بلع ناخواسته هوا جلوگیری می نماید و احتمال ابتلا به نفخ و سایر مسائل گوارشی را کاهش می دهد.

6. از مصرف نوشیدنی های گازدار یا استفاده از نی بپرهیزید

این نوشیدنی ها فراوری گاز را در دستگاه گوارش افزایش می دهند و در ابتلا به نفخ نقش دارند. استفاده از نی هم باعث بلع ناخواسته هوا می گردد که این ممکن است به تجمع گاز در دستگاه گوارش منجر گردد.

7. از شیرین نماینده های مصنوعی استفاده نکنید

برخی از شیرین نماینده های مصنوعی حاوی ماده ای به نام سوربیتول هستند که در مقادیر بسیار زیاد می تواند صداهای روده را افزایش دهد. این ماده اغلب در آدامس ها، آبنبات ها و نوشابه های رژیمی یافت می گردد.

8. پروبیوتیک مصرف کنید

تحقیقات نشان می دهد که پروبیوتیک ها به کنترل علائم سندرم روده تحریک پذیر یاری می نمایند. پروبیوتیک ها باکتری های مفیدی هستند که به طور طبیعی در روده یافت می گردد. بعلاوه در برخی از مواد غذایی مثل ماست و مکمل ها هم وجود دارند.

9. تمرینات تنفسی را امتحان کنید

برخی از متخصصان بر این باورند که تنفس شکمی (تنفس آهسته و عمیق به وسیله شکم) در حفظ سلامت دستگاه گوارش موثر است و به رفع صداهای معده و روده یاری می نماید.

10. فعالیت بدنی منظم داشته باشید

شواهد علمی بیانگر آن است که پیاده روی بعد از خوردن غذا می تواند به وسیله افزایش سرعت تخلیه معده به فرآیند گوارش یاری کند و درنتیجه سروصدای شکم را کاهش دهد. این کار فواید دیگری هم برای سلامتی دارد. برای مثال، اگر بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 تقریبا 15 دقیقه بعد از غذا خوردن به مدت 20 دقیقه پیاده روی نمایند، سطح قند خون شان کاهش می یابد. تنها نکته مهم این است که باید از انجام فعالیت های شدید بلافاصله بعد از صرف غذا بپرهیزید.

11. آرامش تان را حفظ کنید

قاروقور شکم می تواند در موقعیت های استرس زا مثل مصاحبه شغلی، سخنرانی و امتحان واضح تر باشد. چون صرف نظر از این که معده پر باشد یا خالی، فعالیت دستگاه گوارش هنگام اضطراب افزایش می یابد. از سوی دیگر، تعیین شده است که استرس هضم را کند می نماید و به علائم سوء هاضمه از جمله سوزش سر دل منجر می گردد. شما می توانید از مدیتیشن، تنفس عمیق و تکنیک های آرام سازی پیش رونده عضلانی برای کنترل اضطراب و استرس خود یاری بگیرید.

12. غذاهایی که به سختی هضم می شوند را پیدا کنید

عدم تحمل برخی از غذاها می تواند فراوری گاز را در دستگاه گوارش افزایش دهد و به قاروقور شکم منجر گردد. به عنوان مثال، عدم تحمل لاکتوز (قند موجود در شیر) به علت کمبود لاکتاز (آنزیم هضم نماینده لاکتوز) ایجاد می گردد. شیوع این مشکل در بین جمعیت های قومی و نژادی مختلف فرق دارد، اما به نظر می رسد که تقریبا 65 درصد مردم قادر به هضم لاکتوز نیستند. برترین راه برای مدیریت عدم تحمل مواد غذایی، شناسایی خوراکی های مشکل ساز و پرهیز از مصرف آن ها است.

13. مسائل گوارشی خود را درمان کنید

برخی از بیماری ها مثل عفونت یا انسداد روده روی صداهای شکم تاثیر دارند. سندرم روده تحریک پذیر هم می تواند علت صدای شکم باشد. در این شرایط، درمان بیماری زمینه ای تنها راه کاهش این صداها محسوب می گردد.

زمان مراجعه به پزشک

در بیشتر موارد، سروصدای شکم جدی نیست و با راه چارههای خانگی رفع می گردد. اما اگر با علائم دیگری همراه بود، آن را نادیده نگیرید. علائم مهمی که باید درباره آن ها با پزشک صحبت کنید عبارت اند از:

• درد شکم
• نفخ
• استفراغ
• اسهال یا یبوست
• تب
• از دست دادن اشتها
• خستگی شدید

پزشک می تواند علت صدای شکم را شناسایی کند و راه چاره درمانی مناسب را به شما ارائه دهد.

کلام پایانی

چنانچه صدای شکم به گرسنگی یا فرآیند هضم مربوط باشد، می توانید با برخی از راه چارههای خانگی به رفع آن یاری کنید. اما اگر این مشکل به طور مکرر رخ داد یا با علائم دیگری همراه بود، به پزشک مراجعه کنید. گاهی اوقات قاروقور شکم به اختلالات گوارشی یا سایر بیماری های زمینه ای مربوط است که به درمان تخصصی احتیاج دارند.

این مطلب صرفا جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه رفع مسؤولیت خبرنگاران مگ را بخوانید.

منابع: healthline, medicalnewstoday, prevention, webmd